Nebati: Enflasyon istisnasız tüm dünyanın sorunu

Enflasyonun yüksek olmasının nedenlerinden birisinin de  Ukrayna -Rusya savaşı olduğunu belirten Nebati “yakın coğrafyamızda yaşanan Rusya-Ukrayna savaşı da küresel koşulların daha da zorlayıcı hale gelmesine neden olmuştur. Kolay kolay tahayyül edilemeyecek birçok riskin aynı anda gerçekleşmesi, ülkemizde de enflasyon görünümünü bozmuştur. Uluslararası piyasa gelişmelerine duyarlılığı yüksek olan enerji, ulaştırma, gıda ve dayanıklı tüketim malları gibi kalemlerde yüksek fiyat artışları kaydedilmiştir. Buna bağlı olarak yıllık tüketici enflasyonu Ekim ayı itibarıyla yüzde 85,5’e yükselmiştir” dedi.

“Türkiye Ekonomi Modelimiz kapsamında enflasyonla mücadeleyi birçok gelişmiş ve gelişmekte olan ülkenin yaptığı gibi tüketim, üretim ve yatırım daralmasına neden olacak faiz artışları yoluyla değil, ekonomimizin üretim kapasitesini artıracak arz yönlü politikaları geliştirerek sürdürüyoruz” diyen Bakan Nebati  hedefin Türkiye’yi güçlü bir üretim ekonomisi haline getirmek olduğunu söyledi.

Hazine ve Maliye Bakanı Nurettin Nebati’nin konuşması özetle şöyle:

Bununla birlikte, tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de artan hayat pahalılığı nedeniyle vatandaşlarımızın karşılaştığı sıkıntıların elbette farkındayız. Alım güçlerinde gerçekleşen kaybın önüne geçmek için hükümet olarak üzerimize düşen hiçbir sorumluluktan kaçmıyoruz. Vatandaşlarımızı, çalışanlarımızı, emeklilerimizi, esnaf ve çiftçilerimizi enflasyona karşı ezdirmemek için gelir ve harcama politikalarını etkin bir şekilde kullanıyoruz.Çiftçi ve esnafımıza yönelik finansman imkânlarını da genişleterek üretime olan desteğimizi sürdürüyoruz.

Ziraat Bankası ve Tarım Kredi Kooperatifleri aracılığıyla 2022 yılında 923 bin üreticiye yaklaşık 116 milyar TL’lik Hazine faiz destekli kredi kullandırdık. Bu kredilerden doğan faizin, ortalama yüzde 70’ini karşıladık. Böylece üreticilere bütçeden 6,4 milyar TL faiz desteği sağladık. Bu tutarın yılsonunda 10,5 milyar TL’ye ulaşmasını bekliyoruz. Borçları aciz vesikasına bağlanmış tarımsal üreticilerimizin 664 milyon TL’lik faiz borcunu sildik.

Halk Bankası aracılığıyla 2022’de 1 milyon esnaf ve sanatkâra yaklaşık 46 milyar TL’lik Hazine faiz destekli kredi kullandırdık. Bu kredilerden doğan faizin de yaklaşık yüzde 50’sini karşılıyoruz.

Esnafımızın 2021’den önce kullandığı Hazine destekli kredilerin faizlerinin ortalama yüzde 75’ini karşılamaya devam ediyoruz. Uygulamanın başından bu yana esnafımıza düşen ilave 2,5 milyar TL’lik faiz yükünü karşıladık. Esnafımıza verilen faiz desteğinin yılsonuna kadar 9,8 milyar TL’ye ulaşmasını öngörüyoruz.

Bunlara ilaveten Halk Bankası aracılığıyla esnaf ve sanatkârlara 100 milyar TL’lik Hazine faiz destekli kredi kullandırımını başlattık.

Bu yıl da, doğal gaz ve elektrik tüketimine yönelik sübvansiyonlara, sosyal kesimlere sağladığımız ilave desteklere, çalışanlar ve emeklilerimize yaptığımız ücret ve maaş artışlarına ve vazgeçtiğimiz vergi gelirlerine rağmen, merkezi yönetim bütçe açığının GSYH’ye oranının yüzde 3,4 olarak gerçekleşmesini bekliyoruz.

2022 yılı başından itibaren asgari ücrete kadar olan tutarları tüm çalışanlar için vergi dışı bıraktık ve sadece 2022 yılında bu uygulamayla 90,6 milyar TL vergi gelirinden vazgeçtik. İşçilere verilen günlük yemek bedeli ve günlük yol bedeli istisna tutarlarını artırdık. Çalışanlara yemek bedeli olarak yapılan nakit ödemeleri de doğrudan gelir vergisi istisnası kapsamına aldık. İşverenlerin elektrik, doğal gaz ve ısınma giderleri için çalışanlarına yapacakları 1.000 TL’ye kadar ödemelerini gelir vergisinden istisna ettik, bu ödemelerin sigorta prim kesintisine tabi tutulmamasını sağladık.Basit usulde vergilendirilen yaklaşık 850 bin esnafımızın kazançlarını gelir vergisinden istisna tuttuk. Tarımsal destekleme ödemelerinde gelir vergisini kaldırdık. Geçmiş 5 yılda yapılmış kesintiler kapsamında, 1,5 milyon çiftçimize bugüne kadar 2,7 milyar TL tutarında vergiyi iade ettik.

2022 ında enflasyonla mücadele kapsamında 276,8 milyar TL vergi gelirinden vazgeçiyoruz. Böylece, vatandaşlarımızın alım güçlerini gözeterek, enflasyonla mücadeleye vergi politikaları yoluyla da önemli destek sağlıyoruz.Gıda ürünlerindeki KDV’yi yüzde 1’e indirdik. Gıda ürünlerinin toptan-perakende satışlarında KDV oran farklılığını ortadan kaldırdık.

Yeme-içme hizmetlerinde, temel temizlik ürünlerinde,  meskenlerde kullanılan ve çiftçimizin kullandığı elektrikte KDV oranını yüzde 8’e indirdik. Arsa ve arazi teslimlerinde KDV oranını yüzde 18’den yüzde 8’e indirdik, konut teslimlerinde KDV uygulamasını kademeli hale getirdik.

Vatandaşlarımızın hanelerde kullandığı doğal gazda yüzde 80, elektrikte ise birinci kademede yaklaşık yüzde 50 sübvansiyon sağlıyoruz. Yani maliyeti 300 TL olan bir elektrik sarfiyatının vatandaşımıza faturalanan kısmı sadece 150 TL’dir, kalan 150 TL’si ise sübvanse edilmektedir. Doğal gaz içinse bu tutarlar daha çarpıcı olup maliyeti 500 TL olan gaz tüketiminin sadece 100 TL’si vatandaşımıza fatura olarak yansırken, 400 TL’lik büyük kısmını Devletimiz karşılamaktadır. 2,1 milyon haneye 150 kilovat saate kadar elektrik tüketim desteği sağlıyoruz. Hedefimiz bu desteğin 4 milyon haneye çıkarılmasıdır. Bu kapsamda, 2023 yılında Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Fonuna 4,8 milyar TL tutarında kaynak ayrılması planlanmıştır. Benzer bir uygulamayı 2022 yılında doğal gazda da hayata geçirdik. Halihazırda ihtiyaç sahibi 331 bin haneye 900 TL ile 2.500 TL arasında bir tutarda, yılda iki kez ödenecek şekilde fatura desteği veriyoruz. Bu kapsamda, 2023 yılında Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Fonundan 1,8 milyar TL tutarında kaynak ayrılmıştır.

2022 yılında kamu görevlileri ile memur emeklilerimizin aylık ve ücretlerinde yüzde 85,5, SSK ve Bağ-Kur emekli aylıklarında yüzde 78,6 oranında artış gerçekleştirdik.

Yaklaşık 5,3 milyon memur ve memur emeklimizi kapsayan ek gösterge düzenlemesiyle mali haklarda önemli artış sağladık.

Bugüne kadar olduğu gibi, bundan sonra da topladığımız verginin her lirasının vatandaşlarımıza tekrar hizmet olarak dönmesini sağlamak ve alın terinin karşılığını verebilmek için gecemizi gündüzümüze katarak çalışmaya devam edeceğiz.