Genel sağlık sigortası prim borçları silinmeye başlandı

3.5 milyon gencin merakla beklediği genelge yayınlandı, 25 yaşın altındakilerin Genel Sağlık Sigortası (GSS), prim borçlarının affı ile ilgili detaylar da netleşti.

Konunun detayına geçmeden önce kısa bir hatırlatma yapayım. 18 yaşından küçükler, anne-babası sigortalı olsun olmasın otomatik GSS kapsamında sayılıyor. 20 yaşına kadar lise ve dengi öğretim gören, 25 yaşına kadar da üniversitelerde okuyan gençler de yine anne-babaları üzerinden prim ödemeksizin devletin sunduğu sağlık hizmetinden yararlanıyor. Ancak, 18-25 yaş arası okumayan ya da çalışmayan gençlerin, gelir testi yaptırarak, kendilerinin sigorta kapsamına dahil olması gerekiyor. İşte, bu durum GSS’nin uygulanmaya başladığı 2012 yılından bu yana büyük sorun oldu. 18 yaşından büyük olup da okumayan ya da 25 yaşından büyük olup eğitim hayatı devam eden veya da üniversite mezunu olup da iş bulamayan 3.5 milyona yakın genç; 400-500 lira prim borçları ile karşı karşıya kaldı. Borcunu ödeyemeyen sağlık hizmetinden yararlanamadı, kimilerinin borçlarını da anne-babalar üstlenmek zorunda kaldı. Bu durum aylarca kamuoyunda ‘işsiz evlat vergisi’ olarak tartışıldı.

ÖDEYENE İADE YAPILMAYACAK

Nisan ayında çıkan torba kanun ile sorun çözüldü ve gençlerin prim borçlarına af geldi. Ancak aftan, kimlerin, nasıl yararlanacağının netleşmesi için SGK’nın genelge yayınlanması bekleniyordu. Beklenen genelge yayınlandı.

Buna göre; 25 yaşını geçmemek kaydıyla, 25 Nisan 2016 günü de dahil, önceki ödenmemiş tüm GSS prim borçları silinecek. 25 yaşından önce gelir testi yaptırıp, primlerini düzenli ödeyenlere ise herhangi bir iade yapılmayacak, mahsup da edilmeyecek. Prim borcunun silinmesi için herhangi bir girişimde bulunulmayacak; SGK, otomatik silecek. Eminim, kafanızda birçok soru vardır. Birkaç örnekle cevaplandırmaya çalışayım.

Örneğin; 1995 yılında doğdunuz, 2014 yılında GSS kapsamına girdiniz ve o günden bu yana da prim borçlarınızı ödemiyorsunuz. 25 Nisan 2016 yılına kadar ödemediğiniz tüm borçlarınız affedilecek, ancak bu tarihten sonraki primlerinizi cebinizden ödeyeceksiniz. Eğer halen ödemiyorsunuz, SGK’ya, yaklaşık 42 günlük sağlık prim borcunuz var demektir.

25 NİSAN SONRASI İÇİN AF YOK

Farklı bir örnek daha vereyim. 1992 yılında doğdunuz, 2013’de de GSS kapsamına girdiniz. Diyelim ki, 2014’ün sonuna kadar da gelir testini yaptırıp, primlerinizi düzenli ödediniz, ancak 2015’in başından itibaren ödememeye başladınız. 2015’den, 25 Nisan 2016’ya kadar olan zaman içindeki borcunuz affedilecek. Geçmişte ödediğiniz primler ise iade edilmeyecek ya da gelecek prim borçlarınıza sayılmayacak.

Örneğin, 1990 yılında doğdunuz ve 2013 yılında GSS kapsamına girdiniz, bu tarihten itibaren de borcunuzu ödemiyorsunuz. 2015 yılında 25 yaşını doldurmuş olduğunuzdan, 2013’den 2015’e kadar olan borçlarınızı devlet affediyor. 2015’den bu yana olan borçlarınız ise duruyor.

SAĞLIK HİZMETİ İÇİN 30 GÜN SÜRE

Peki, prim borcu olup da geçmişte bu borcunu taksitlendirerek, yapılandıranların durumu ne olacak? Yine 25 yaş kuralı geçerli olmak üzere, 25 Nisan 2016’ya kadar olan taksitli borçlar silinecek. Ödenen taksitler ise geri alınmayacak.

GSS ile ilgili merak edilen konulardan biri de prim borçları silinince, sağlık hizmetinden yararlanıp, yararlanılamayacağı. Konuyu en basit haliyle şöyle anlatayım: Bugüne kadar hiçbir prim ödememiş kişinin, prim borçları silinse bile, 60 gün sonra sağlık hizmetinden yararlanabilecek. Ancak geçmişte, prim ödeyen kişi, prim borçları silindikten 30 gün sonra devletin sunduğu sağlık hizmetinden faydalanabilecek. Yani, geçmişte bir şekilde prim ödeyip, sonra ödemeyen kişiler, 25 Mayıs 2016’dan itibaren sağlık hizmeti alabilecekler.