Görülmüş şey değil, dumanlar Kuzey Kutbu'na ulaştı

Türkiye'de geçtiğimiz iki hafta boyunca yüreğimizi dağlayan orman yangınlarının büyük oranda kontrol altına alınmasıyla hepimiz rahat bir nefes aldık. Ancak hemen yanı başımızda komşumuz Yunanistan'da yangınlar devam ediyor.

Batımızda hal böyleyken doğumuz da başka bir yangının etkisi altında. Rusya'nın Sibirya bölgesindeki ormanlar günlerdir yanıyor. Yetkililer yangınların bir kısmını söndürmeye çalışırken bir kısmını da kendi haline bırakmış durumda.

Bunun nedeni Sibirya'nın yüzölçümünün çok geniş olması nedeniyle yangınların herhangi bir büyük yerleşim yerini, ulaşım sistemlerini ya da altyapı hizmetlerini tehdit etmemesi. Ancak yine Sibirya'daki yangının kapladığı alanın dünyanın geri kalanındaki tüm yangınların toplamından daha geniş olduğunu da söylemek gerek. Ve elbette bu kadar büyük bir yangının birçok olumsuz sonucu var.

SICAK-YANGIN-SICAK DÖNGÜSÜ TÜM DÜNYAYI ETKİLİYOR

Aslına bakılırsa Sibirya yangınları her yıl düzenli olarak yaşanıyor ve ekolojik dengenin de bir parçası olarak görülüyor. Ancak iklim uzmanları bu yılki yangınların kapladığı alanın bu kadar geniş olmasının, gezegenimizin ısınmasıyla günden güne büyüyen yangın riskinin bir yansıması olduğunu düşünüyor. Üstelik yangınlarla ortaya çıkan yüksek miktardaki karbonun da küresel ısınmaya katkı yapmasından endişe ediliyor.

Rus yetkililer şu an Sibirya'nın çeşitli yerlerinde çıkan 170'den fazla orman yangınıyla mücadele etmeye çalışıyor. Bu yangınlar nedeniyle birçok havalimanı ve yol kapandı, binlerce kişi tahliye edildi ve ortaya çıkan duman bulutları Arktika'ya ve Kuzey Kutbu'na kadar ulaştı. Avrupa Atmosfer Gözlem Ajansı Copernicus'un ve NASA'nın elde ettiği uydu görüntüleri Sibirya yangınlarından kaynaklı dumanın 5,2 milyon kilometrekarelik bir alana yayıldığını gösteriyor. Uzmanlara göre böyle bir durum eldeki kayıtlara bakılırsa görülmüş bir şey değil...
Ancak binlerce kilometrekareyi kaplayan çok sayıda yangın da hiç müdahale edilmeden yanmaya devam ediyor. Rusya tarihinin en kötü yangın sezonunu yaşarken, çevreciler yetkililerin her sene olağan bir olay muamelesi yaptığı yangınların bu sene her zamankinden biraz daha fazla ilgiyi hak ettiğini belirtiyor.

TÜRKİYE DE DAHİL BEŞ ÜLKEDEKİ YANGINLARIN TOPLAMINDAN FAZLA

Washington Post'a konuşan ormancılık uzmanı Aleksey Yaroşenko'ya göre, ülkede "Yangınlar normal, tayga her zaman yanıyor ve bunu mesele etmeye gerek yok" yaklaşımı hakim. Ancak iklim değişikliğinin bir sonucu olarak Rusya'da olağanüstü hava olayları artıyor.

Özellikle ormanlarla kaplı Yakutistan bölgesinde hızla yayılan yangınlar, ağır kuraklık, tarihte kaydedilmiş en yüksek sıcaklıklar ve güçlü rüzgarların bir araya gelmesinin sonucu olarak ortaya çıktı. Halbuki Yakutistan, Rusya'nın en büyük ve en soğuk bölgesi olarak biliniyor. Bölge bir permafrost alanının üzerine konumlanmış durumda yani topraklarının sıcaklığı dört mevsim 0 derecenin altında. Dahası Rusya'nın hava gözlem kuruluşu Rosgidromet'ten pazartesi günü yapılan açıklamada Saha olarak da bilinen Yakutistan'daki durumun daha da kötüleşmekte olduğu bildirildi.

Yaroşenko, Sibirya'daki yangınların yüzölçümünün "Yunanistan, Türkiye, İtalya, ABD ve Kanada'daki yangınların toplamından fazla" olduğunu belirterek, bu yılın Rusya tarihindeki en kötü yangın yılı olarak bilinen 2012'yi geride bırakabileceği konusunda uyarıda bulundu.

Geçmiş yangınların Rus medyasında çok fazla dikkat çekmediğini de hatırlatan Yaroşenko, bu durumun da değişmeye başladığını söyledi. Rus uzmana göre, yine de birçok yurttaşı, büyük yangınların sabotaj komplo gibi sebeplerle ve insan eliyle çıkarıldığına inanıyor. Bu komplo teorilerini destekleyen kanıtlar ise oldukça sınırlı.

Diğer yandan insanların bu ihtimallere ağırlık vermesi havanın tahmin edilemez olduğu rüzgârlı günlerde anız yakmak, ormanda kontrolsüz ateş yakmak gibi dikkatsiz davranışların sık sık yaşanmasına neden oluyor.