Cumhurbaşkanı'na olağanüstü hal yetkisi

TBMM Anayasa Komisyonunda, anayasa değişikliği teklifinin, olağanüstü hal yönetimini (OHAL) düzenleyen 13. maddesi görüşüldü.

Cumhurbaşkanı'na OHAL ilan etme yetkisi veren madde komisyonda kabul edildi. Düzenlemede OHAL gerekçelerine seferberlik hali de eklendi.

Cumhurbaşkanı, tabii afet, tehlikeli salgın hastalıklar veya ağır ekonomik bunalım hallerinin yanı sıra savaş, savaşı gerektirecek bir durumun baş göstermesi, seferberlik, ayaklanma, vatan veya Cumhuriyete karşı kuvvetli ve eylemli bir kalkışmanın, ülkenin ve milletin bölünmezliğini içten veya dıştan tehlikeye düşüren şiddet hareketlerinin yaygınlaşması, anayasal düzeni veya temel hak ve hürriyetleri ortadan kaldırmaya yönelik yaygın şiddet hareketlerinin ortaya çıkması, şiddet olayları nedeniyle kamu düzeninin ciddi şekilde bozulması hallerinde yurdun tamamında veya bir bölgesinde OHAL ilan edebilecek.

OHAL SÜRESİ 6 AYI GEÇMEYECEK

Olağanüstü hal ilanı kararı verildiği gün Resmi Gazete'de yayımlanacak ve aynı gün TBMM'nin onayına sunulacak.

TBMM tatildeyse derhal toplantıya çağrılacak. Meclis, gerekli gördüğü takdirde olağanüstü halin süresini kısaltabilecek, uzatabilecek veya olağanüstü hali kaldırabilecek. Cumhurbaşkanının talebiyle TBMM her defasında 4 ayı geçmemek üzere süreyi uzatabilecek. Savaş hallerinde bu 4 aylık süre aranmayacak.

SINIRLAMALARA TABİ OLMAYACAK

Olağanüstü hallerde vatandaşlar için getirilecek para, mal ve çalışma yükümlülükleri ile Anayasa'nın 15. maddesindeki ilkeler doğrultusunda temel hak ve hürriyetlerin nasıl sınırlanacağı veya geçici durdurulacağı, hangi hükümlerin uygulanacağı ve işlemlerin nasıl yürütüleceği kanunla düzenlenecek.

Olağanüstü hallerde Cumhurbaşkanının, bu halin gerekli kıldığı konularda Cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarabileceğine dair düzenlemede, verilen önergeyle değişikliğe gidildi. Buna göre, olağanüstü hallerde çıkarılabilecek cumhurbaşkanlığı kararnameleri, olağan dönem kararnamelerinin tabi olduğu sınırlamalara bağlı olmayacak. Cumhurbaşkanı, olağanüstü hallerde, bu halin gerekli kıldığı konularda temel haklar, kişi hakları ve ödevleri ile siyasi haklar ve ödevlere yönelik sınırlamalara da tabi olmaksızın, Cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarabilecek.

Bu kararnameler Resmi Gazete'de yayımlanacak, aynı gün Meclis onayına sunulacak.

Savaş ve mücbir sebeplerle TBMM'nin toplanamaması hariç olmak üzere olağanüstü hal sırasında çıkarılan Cumhurbaşkanlığı kararnameleri 3 ay içerisinde Mecliste görüşülüp, karara bağlanacak. Aksi halde olağanüstü hallerde çıkarılan Cumhurbaşkanlığı kararnamesi kendiliğinden yürürlükten kalkacak.

14 ve 15. MADDELER ÇIKARTILDI

Buna göre, kamu tüzel kişiliğinin, kanun veya Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle kurulması ve üst düzey kamu görevlilerinin atanmalarına ilişkin usul ve esasların Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle düzenleneceğine dair hüküm metinden çıkartıldı.

Merkezi idare kapsamındaki kamu kurum ve kuruluşlarının, kuruluş, görev, yetki ve sorumlulukları Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile düzenleneceğine dair 15. madde de önergeyle metinden çıkartıldı.

Böylece 21 madde olarak sunulan teklif, 18 maddeye indi.