BM'den Rusya ve Türkiye'ye Suriye'de iş birliğini sürdürme çağrısı

Birleşmiş Milletler (BM) Suriye Özel Temsilcisi Geir Pedersen, Suriye'de Rusya ve Türkiye arasındaki iş birliği sayesinde sağlanan sükunetin ülkenin kuzeybatısındaki son gelişmeler nedeniyle bozulabileceğini belirterek iki ülkeye durumu kontrol altına almak için iş birliğini sürdürme çağrısı yaptı.

BM Güvenlik Konseyini Suriye'deki gelişmeler hakkında bilgilendiren Pedersen, İdlib'de anayasa komitesinde temsil edilen muhaliflerin eğitim kampına yönelik hava saldırılarının ardından gerilimin arttığına dikkati çekti.

''Bu dinamikler, Rus-Türk iş birliğiyle başarılan ve ortak devriyelerin son bir aydır durmasıyla tehlikede olan ender sükuneti bozabilir.'' diyen Pedersen, "Rusya ve Türkiye'ye durumu kontrol altına almak için birlikte çalışma çağrısı yapıyorum.'' ifadesini kullandı.

Pedersen, Suriye'deki krizin sadece anayasa reformu ya da yeni bir anayasa ile çözülemeyeceğini ancak anayasa komitesindeki ilerlemenin daha derin ve daha geniş bir sürece kapı açabileceğini belirterek taraflar arasında anlaşma sağlanması durumunda anayasa komitesini 23 Kasım'da Cenevre'de toplayabileceğini söyledi.

İdlib'in batısındaki Duveyle köyünde konuşlu SMO'ya bağlı Feylaku'ş Şam güçleri havadan vurulmuş, çok sayıda asker hayatını kaybetmişti. Kaynaklar, saldırıyı gerçekleştiren savaş uçaklarının Rusya'ya ait olduğunu bildirmişti.

İdlib'deki durum

Türkiye, Rusya ve İran arasında 4-5 Mayıs 2017'de gerçekleşen Astana toplantısında, İdlib ve komşu illerin (Lazkiye, Hama ve Halep vilayetleri) bazı bölgeleri, Humus ilinin kuzeyi, başkent Şam'daki Doğu Guta ile ülkenin güney bölgeleri (Dera ve Kuneytra vilayetleri) olmak üzere 4 "gerginliği azaltma bölgesi" oluşturuldu.

Ancak rejim ve İran destekli teröristler, Rusya'nın hava desteğiyle 4 bölgeden 3'ünü ele geçirip İdlib'e yöneldi. Türkiye, Eylül 2018'de Rusya ile ateşkesi güçlendirmek için Soçi'de ek mutabakata vardı.

Rusya ve rejim güçleri, Mayıs 2019'da tüm bölgeyi ele geçirmek için operasyonlara başladı ve İdlib Gerginliği Azaltma Bölgesi içinde çok sayıda büyük yerleşimi ele geçirdi.

Son olarak Türkiye ve Rusya arasında 5 Mart'ta Moskova'da yeni bir mutabakat sağlandı.

Rejim güçlerinin zaman zaman ihlal ettiği ateşkes büyük ölçüde korunuyor. 2017-2020 döneminde yaklaşık 2 milyon sivil, Rusya ve rejim güçlerinin saldırılarında Türkiye sınırına yakın bölgelere göç etmek zorunda kaldı.