Bayraktar: “Gaz kullanımına 270 milyar TL destek”

TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığının 2024 yılı bütçesinin görüşmelerine başlandı. 

Komisyon, AK Parti Samsun Milletvekili Mehmet Muş başkanlığında toplandı. Komisyonun bugünkü toplantısında Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığının 2024 yılı bütçesinin yanı sıra Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu, Nükleer Düzenleme Kurumu, Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü, Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğü, Türkiye Enerji, Nükleer ve Maden Araştırma Kurumu bütçe ve kesin hesapları ile Sayıştay raporları görüşülecek.

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, bakanlığının bütçesine ilişkin sunumunu yaptı. Bakan Bayraktar, "Geçen yıl vatandaşların elektrik ve doğal gaz tüketimlerinin 270 milyar lirası devlet tarafından karşılandı." açıklamasında bulundu.

Bayraktar, bakanlığına ilişkin şu bilgileri verdi:

“Ülkemiz yeraltı kaynakları açısından oldukça zengin bir coğrafyada yer almaktadır. Üretilen maden çeşitliliği açısından dünyada 8. sırada yer alıyoruz. Bu zenginliğimizi ekonomiye kazandırmak için çalışmalarımızı yoğun şekilde sürdürüyoruz.

Madenciliğin payı yüzde 1,4’e yükseldi

Bu çalışmalar neticesinde; 2002 yılında 680 milyon dolar olan maden ihracatımızı, 2022 yılında on katına çıkararak 6,5 milyar dolara ulaştırdık ve Cumhuriyet tarihinin rekorunu kırdık. Ayrıca, 2002 yılında Gayrisafi Yurtiçi Hasıla içinde %0,8 olan madenciliğin payını 2022 yılında %1,4’e yükselttik.

Bu başarıların arkasında önemli bir planlama, çalışma ve alın teri bulunuyor. Ülkemizin yeraltı kaynak potansiyelini ortaya çıkarmak amacıyla MTA, kurulduğu 1935 yılından 2002 yılına kadar 3,7 milyon metre, son 21 yılda ise 8,6 milyon metre sondaj gerçekleştirdi.

Ayrıca, 2005 yılında başlatılan kömür arama çalışması kapsamında 8,3 milyar ton olan linyit rezervimiz, bugün 20,4 milyar ton seviyesine ulaşmış olup taşkömürü dahil toplam kömür rezervimiz 21,9 milyar tondur. 2022 yılında yerli kömür üretimimiz 105 milyon ton, ithalatımız ise 9 milyar dolar karşılığı 39 milyon ton olarak gerçekleşmiştir.

Bor madeni

Küresel rezervin %73’üne sahip olduğumuz bor madeninde 2022 yılında %63’lük uluslararası pazar payı ile sektördeki liderliğimizi koruyoruz. Buradaki hedefimiz dünya bor rezerv oranımız kadar pazar payına ulaşmaktır. Bu çerçevede, 2022 yılında %97’si ihracat olmak üzere 2 milyon 672 bin ton bor ürünleri satışından 1 milyar 320 milyon dolar ciro ile tarihi bir rekor kırdık.

Petrol ürünleri

2002 yılında 31,7 milyon ton olan ham petrol ve petrol ürünleri ithalatımız 2022 yılında 37,7 milyar dolar karşılığı 47,4 milyon ton olarak gerçekleşmiştir. Petrol ve petrol ürünleri ihracatımız ise 2002 yılında 3 milyon ton iken 2022 yılında 12,7 milyon ton olmuştur. 2002 yılında LPG ithalatımız bulunmazken geçtiğimiz yıl 2,3 milyar dolar karşılığı 3,2 milyon ton LPG ithalatı yapıldı. 2002 yılında 17 milyar metreküp olan doğal gaz tüketimimiz 2022 yılında 54 milyar metreküp olarak gerçekleşmiştir.

Kaynak çalışmaları

Bu çerçevede, Sakarya Gaz Sahasında 710 milyar metreküplük doğal gaz rezervi keşfi sonrası 3 yıldan kısa bir sürede doğal gazı Filyos Doğal Gaz İşleme Tesisinde karaya çıkararak halkımızın kullanımına sunduk. Sakarya Gaz Sahasından halihazırda günlük yaklaşık 4 milyon metreküp üretime ulaştık. Bu üretim 1,5 milyon hanenin doğal gaz ihtiyacını karşılamaktadır.

Bir dönem adı terörle anılan; Gabar, Kato ve Bestler-Dereler Bölgeleri [Görsel 12] artık petrol keşifleriyle, üretimle, kalkınmayla ve huzurla anılmaya başladı. Bilindiği üzere Gabar Bölgesinde Mayıs 2021’de Şehit Esma Çevik sahasında, Nisan 2023’de ise Şehit Aybüke Yalçın sahasında petrol keşifleri gerçekleştirdik. Şehit Aybüke Yalçın keşfi Türkiye’de kara alanlarında bugüne kadar yapılmış en büyük keşif olmakla beraber küresel ölçekte de 2023 yılında yapılan en büyük kara keşfidir.

Bugün Gabar bölgesinde günlük 23.000 varil ham petrol üretiyoruz. Bölgede üretimi artırmaya yönelik sondaj operasyonlarına da devam ediyoruz.

Elektrik üretimi

Ülkemiz elektrik talebi son 20 yılda yıllık ortalama %4,7 artmıştır. Elektrik tüketimimiz 2002 yılında 133 TWh seviyesinde iken 2022 yılında iki buçuk katına çıkarak 331 TWh olmuştur.

Bu denli yüksek talep artışını karşılamak için ortaya koyduğumuz öncü politikalar doğrultusunda 2002 yılında 31.846 MW olan elektrik kurulu gücümüz bugün 3,3 katına çıkarak 106 bin MW’a ulaşmıştır. Kurulu gücümüzün yerli kaynak oranı ise, %55’i yenilenebilir enerji olmak üzere %66 seviyesindedir. Ayrıca, 2002 yılında %26 seviyesinde olan hidroelektrik dahil yenilenebilir kaynaklı elektrik üretiminin sepet içindeki oranını %42 seviyesine yükselttik.

Nükleer enerji

Akkuyu Nükleer Güç Santrali projemiz ile bu alanda önemli bir ilerleme kat ettik. Şu anda tüm uluslararası güvenlik standartlarına uygun olarak 4 reaktörün aynı anda inşasına devam ediyoruz. 27 Nisan 2023 tarihinde ilk yakıt çubuklarını sahaya getirerek Akkuyu projemize nükleer tesis statüsü kazandırdık. Diğer taraftan, Akkuyu sahasında şu anda 30 bine yakın istihdam sağlanmakta olup tamamen devreye alındığında ise 4 bin kişiye sürekli istihdam sağlayacaktır.

Bununla birlikte, Akkuyu Nükleer Güç Santrali bütün ünitelerin faaliyete geçmesiyle ülkemizin yıllık elektrik ihtiyacının yaklaşık %10’unu karşılayacak, yıllık 7 milyar metreküp doğal gaz ithalatı ve 35 milyon ton karbon salımının da önüne geçecektir.

Gaz desteği

Sakarya Gaz sahasından ürettiğimiz gazın 2023 yılı Nisan ayında karaya ulaşmasıyla birlikte yayımlanan Cumhurbaşkanı Kararıyla konut, ibadethane ve cemevi abonelerinin ilk ay tüm tüketimleri ücretsiz olacak şekilde, sonraki aylarda ise aylık 25 metreküpe denk gelen tüketimlerinin bir yıl boyunca ücretsiz olması kararlaştırıldı. Bu kapsamda 6,4 milyar metreküp doğal gazı bedelsiz olarak vatandaşlarımıza sunuyoruz.

Diğer taraftan, İhtiyaç Sahibi Hanelere Elektrik Tüketim Desteği Verilmesine yönelik Cumhurbaşkanı Kararı kapsamında; hanedeki kişi sayısına göre aylık 150 kWh karşılığı tutara kadar destekleme yapmaktayız. Bu kapsamda, 2019’dan bugüne kadar toplam 18,2 milyar TL tutarında elektrik tüketim desteği verdik.

Ayrıca, 2022 yılında 1,9 milyon aileye 1,7 milyon ton kömür desteği sağladık. 2023 yılında da ısınma amaçlı kömür desteği sağlamaya devam ediyoruz. Kömür desteği alan hanelerden isteyenlerin bunu doğal gaz olarak da kullanabilmelerini sağlayacak düzenleme kapsamında, 2022 yılından itibaren 634,3 milyon TL tutarında doğal gaz tüketim desteği verdik.

Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nın sağladığı bu desteklerin haricinde, 2022 yılında vatandaşlarımızın elektrik ve doğal gaz tüketimlerinin 270 milyar TL’si devletimiz tarafından karşılanmıştır.”