Bağımsız Bosna Hersek 25 yaşında

Eski Yugoslavya'dan ayrılarak 29 Şubat-1 Mart 1992'de yapılan referandumla bağımsız bir devlet olan Bosna Hersek 25. yaşını kutluyor.

Çeyrek asır önce yapılan ve ülkedeki Sırpların büyük çoğunluğunun boykot ettiği referanduma halkın yüzde 64,3'ü katılmış, referandumda oy kullananların yüzde 99,44'ünün bağımsızlık için "evet" oyu kullanmasıyla Bosna Hersek bağımsızlığını ilan etmişti.

Referandumun sonucu Bosna Hersek'i bağımsız bir devlet yapmıştı ancak aynı zamanda yüzbinlerce kişinin hayatını kaybettiği, bir milyondan fazla insanın göç etmek zorunda kaldığı 3,5 yıl süren kanlı savaşın da başlangıcı olmuştu.

Hırvatistan ve Slovenya'nın bağımsızlıklarını ilan etmesinin ardından dağılma sürecine giren Yugoslavya'da, 1991 yılında Hırvatistan'da devam eden silahlı çatışmalar, Bosna Hersek'e de sıçramış, Yugoslav ordusu Ravno köyüne saldırmıştı.

Yine aynı dönemde, Bosna Hersek içindeki Sırp ve Hırvatlar da paralel yapılar oluşturmaya başlamıştı. Sırplar, Saraybosna yakınındaki Pale'de 24 Ekim 1991'de Bosna Sırp Cumhuriyeti'ni, Hırvatlar ise Grude'de 18 Kasım 1991'de Hersek-Bosna Hırvat Birliği'ni ilan etti.

REFERANDUM KARARI

1991 yılının sonlarında, hala Yugoslavya bünyesinde olan Bosna Hersek Cumhuriyeti Meclisinde bağımsızlık referandumu kararı alınmadan önce yaşanan tartışmalar sırasında, Sırplar ülkedeki Müslüman halkı yok etme tehditleri savurdu.

Lahey'deki uluslararası mahkemenin, savaş suçu işlediği gerekçesiyle geçen yıl hakkında 40 yıl hapis cezası verdiği dönemin Sırp lideri Radovan Karadzic, söz konusu meclis oturumunda yaptığı konuşmada, şu ifadelerle ülkedeki Müslümanları açıkça tehdit etti:

"Bu yaptığınız iyi değil. Sizin Bosna Hersek'i çıkarmak istediğiniz bu yol, Slovenya ve Hırvatistan'ın da geçtiği cehennem ve acı yoludur. Bosna Hersek'i cehenneme, Müslümanları belki de yok oluşa sürükleyeceksiniz. Burada savaş olursa Müslüman halk kendini savunamaz."

Sırpların tüm tehdit ve engellemelerine rağmen referandum yapılmış ve çıkan sonuca göre Bosna Hersek, Yugoslavya'dan ayrılıp bağımsızlığını ilan etmişti. BM, 22 Mayıs 1992'de Bosna Hersek'i üyeliğe kabul etti.