Azerbaycan gazında kilit ülke Türkiye!
Azerbaycan'dan alınan doğal gazı iki katına çıkarmayı planlayan Avrupa, bu konuda iyi niyet anlaşması imzalasa da Trans Anadolu Doğalgaz Boru Hattı (TANAP) için Ankara ile Bakü arasında imzalanan anlaşmaya göre, söz konusu boru hattındaki ek kapasitede ilk kullanım hakkı Türkiye'ye tanınıyor.
AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ve AB Komisyonunun Enerjiden Sorumlu Üyesi Kadri Simson, dün Azerbaycan'dan doğal gaz alımını artırmak ve mevcut kapasiteyi iki katına çıkarmak için iyi niyet anlaşması imzaladı.
Von der Leyen, dün yaptığı açıklamada, "AB, daha güvenilir enerji tedarikçilerine yöneliyor." ifadelerini kullanarak Avrupa'nın, Rus gazını ikame edecek çalışmaları sürdüreceğini belirtmişti.
Ancak Türkiye ile Azerbaycan arasında 26 Haziran 2012'de imzalanan hükümetlerarası anlaşmanın 7. maddesinin 8 ve 9. fıkralarına göre, TANAP'la ilgili atılacak kapasite genişletme ve arzı artırma çalışmalarında öncelik Türkiye'ye verilecek.
Söz konusu fıkralarda, "Devletler, yıllık on altı (16) milyar metreküp başlangıç hacminin üzerindeki, Azerbaycan Cumhuriyeti’ne ait ve TANAP sisteminden taşınması planlanan tüm doğal gazı öncelikle Türkiye Cumhuriyeti içerisindeki alıcılara teklif edileceğini kabul ederler. TANAP sisteminin yıllık otuz iki (32) milyar metreküplük başlangıç kapasitesinin üzerine genişletilmesi devletlerin karşılıklı anlaşmasına tabi olacaktır." ifadeleri yer alıyor.
Buna göre, Avrupa'nın almak istediği ek doğal gaz ve faydalanmak istediği kapasite için önce Türkiye ile anlaşılması ve Ankara'nın buna onay vermesi gerekiyor.
Toplam 1,3 trilyon metreküp kanıtlanmış doğal gaz rezervine sahip Azerbaycan'dan Avrupa'ya gönderilen gazın artırılması için ek yatırımlara ihtiyaç duyuluyor.
Güney Gaz Koridoru kapsamında inşa edilen TANAP'ın Avrupa ayağı olan TAP'ın yıllık kapasitesi 10 milyar metreküp olarak hesaplanıyor. Bu boru hattının kapasitesinin iki kat artırılması planlanıyor.
Rusya'dan yılda yaklaşık 155 milyar metreküp doğal gaz satın alan Avrupa'nın Azerbaycan'dan "çok daha fazla" gaz satın alması durumunda kayda değer bir ikame söz konusu olabiliyor.
Avrupa, Güney Gaz Koridoru'nda kapasite artışı istiyor ve bu kapsamda TAP'ın kapasitesinin 10 milyar metreküpten 20 milyar metreküpe çıkarılması teknik olarak mümkün görünüyor.
TANAP'ın kapasitesinin de 16 milyar metreküpten önce 24 milyar metreküpe, daha sonra 31 milyar metreküpe çıkartılması, yatırımlarla gerçekleştirilebilecek bir hedef olarak değerlendiriliyor. Bu hedeflerin ise 5 yıldan önce hayata geçirilmesi mümkün görünmüyor, zira kapasite artışları için yatırımlar yapılsa da ek protokoller ve anlaşmalar gerekiyor.
Yorumlar