AUKUS, Avustralya'ya pahalıya patladı

Avustralya Başbakanı Anthony Albanese, cumartesi günkü açıklamasında "Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'la görüşmelerimin ardından vardığımız bu tazminat anlaşması adil ve makul. Hem bu görüşmeler hem de dostane şekilde Avustralya ve Fransa arasında yeniden daha iyi bir ilişki kurabildiğimiz için kendisine teşekkür ederim" ifadelerine yer verdi.

Albanese, eski Başbakan Scott Morrison'ın projeyi yönetme şeklinin "Fransa ve Avustralya arasında büyük gerginliğe neden olduğunu" da belirtti. Tazminat anlaşmasının, Albanese'in liderliğindeki Avustralya İşçi Partisi hükümeti tarafından 21 Mayıs'taki seçimlerden üç hafta sonra yapıldığı, sürecin gizli tutulduğu ve projenin iptalinin Kanberra yönetimine 3,4 milyar dolara mal olduğu bildirildi.

Fransa Savunma Bakanı Sebastien Lecornu da anlaşmanın memnun edici olduğunu söyleyerek, "Avustralya'yla karşılıklı ilişkilerimizde yeni bir sayfa açıp geleceğe bakmamızı mümkün kıldı" dedi.

AUKUS GERGİNLİĞİ

Eski Avustralya Başbakanı Malcolm Turnbull’un liderliğindeki Avustralya Liberal Partisi hükümeti, 2016'da 12 adet saldırı sınıfı denizaltı satın almak için Fransız devletine ait özel bir şirket olan Naval Group'la 90 milyar dolarlık anlaşma imzalamıştı.

Fakat aynı partiden Morrison ise Fransız iş insanı Pierre Eric Pommellet'nin CEO'su olduğu şirketle yapılan anlaşmayı geçen yıl iptal etmiş, bunun yerine ABD ve Birleşik Krallık'la (BK) AUKUS adı verilen üçlü bir güvenlik anlaşması yapmıştı.

Fransa - Avustralya ilişkilerinde gerginliğe yol açan AUKUS ittifakı kapsamında ABD ve BK, Kanberra yönetimine en az 8 nükleer denizaltı tahsis edileceğini duyurmuştu.

Öte yandan Macron ve Morrison arasındaki yazışmaların bir kısmı şubatta basına sızmış, burada Fransa'nın AUKUS anlaşmasına ve projenin iptaline dair önceden bilgi sahibi olmadığı iddia edilmişti.

AUKUS, ABD ve BK'nin Fransa'yla ilişkilerinde de soruna yol açmıştı.

Eski Fransa Savunma Bakanı Florence Parly, BK Savunma Bakanı Ben Wallace'la eylülde yapacağı bir görüşmeyi iptal etmiş, ABD Başkanı Joe Biden da kriz nedeniyle Macron'la yarım saatlik telefon görüşmesi yapmıştı.