Torba Kanunu’nda 25. madde kabul edildi

Komisyonda, teklifin geneli üzerinde görüşmelere geçilmesiyle milletvekilleri söz aldı. CHP Ankara Milletvekili Bülent Kuşoğlu, teklifte enflasyona ya da enerji krizine, bu sene yaşanabilecek sıkıntılara yönelik tedbirlerin bulunmadığını iddia ederek, "Bunlar seçime yönelik tedbirler, bu seçimi geçirelim de ne olursa olsuna yönelik tedbirler" diye konuştu.

Teklifte yer alanların çoğunun vatandaşa faydasının bulunduğunu belirten Kuşoğlu ancak sorunların neden oluştuğunun araştırılmadığını, buna bir çözüm getirilmediğini savundu.

Kuşoğlu, yapısal reformlar gerektiğini daha önce de söylediklerini ifade ederek, "Tarımdan enerjiye, ekonomiden aklınıza gelebilecek sanayiye kadar her alanda maalesef bunlarla ilgili olarak hiçbir şey yapmadık. Yapısal önlem diye bir konu var, yapısal tedbirler, yapısal reformlar, ne derseniz deyin ama maalesef bunlar ciddiye alınmadı, gelindi bu döneme ve seçimden sonra Allah kerim..." değerlendirmesinde bulundu.

HDP Diyarbakır Milletvekili Garo Paylan, milletin geçim derdinin olduğunu ancak milletin vekillerinin bu sesi duymadığını savunarak, yurttaşın evine ekmek götüremediğini ve bunun çözümünün de teklifte olmadığını öne sürdü.

Geçimini sağlayamayan vatandaşlara "Türkiye uçuyor, yeni ekonomi programı başarılı oldu. Türkiye büyüyor." diye "hikaye" anlatıldığını iddia eden Paylan, "Ya, nereye uçuyor arkadaşlar? Kimi uçuruyorsunuz? Kim uçtu? İşte bu torbanın detaylarında gizli kimi uçurduğunuz değerli arkadaşlar." diye konuştu.

Paylan, memleketin yüzde 1'inin keyif içinde yaşadığını iddia ederek, kur korumalı mevduat uygulamasının bir bataklık olduğunu ileri sürdü.

İYİ Parti Ankara Milletvekili Durmuş Yılmaz, getirilen teklifin içinde ekonomi anlamında makro perspektif olmadığını öne sürerek, "Yaptığınız iş, geçmişte uygulamaya koyduğunuz yanlış ekonomik politikalar sonucunda ortaya çıkan ve dolayısıyla biriken sorunları geçici bir süre için palyatif olarak çözmek, ertelemek; bunun dışında, bu yasanın getirebileceği bir şey yok ama yasanın kısa vadeli bir hedefi var, o da önümüzdeki seçimlerde seçmeni memnun etmeye yönelik bir durum." dedi.

MHP İstanbul Milletvekili İsmail Faruk Aksu, küresel ekonomik sorunların, jeopolitik risklerin kaynağının Türkiye olmadığını ancak gelişmelerin Türkiye'yi etkilediğini belirterek, "Bu gelişmeler çerçevesinde ekonomik ve sosyal anlamda bazı tedbirler alınması, dinamik bir süreç içerisinde hem toplum kesimlerinin hem de bütçe imkanlarının en elverişli düzeye çıkarılması, kuşkusuz hem yasama olarak bizlerin hem de yürütme olarak hükümetin görevleri arasında. O sebeple, toplumun birçok kesiminin bilinen bazı problemlerine çözüm getiren bu teklifi hazırlayan arkadaşlara teşekkür ediyorum." ifadelerini kullandı.

Bu düzenlemelerin sık yapılmasının olumsuz bir durum olmadığını, tersine sürecin dinamik bir şekilde takip edilmesi ve olası olumsuz gelişmelere önceden tedbir alınması, anında müdahale edilmesi bakımından son derece önemli olduğunu değerlendirdiklerini anlatan Aksu, şöyle konuştu:

"Türkiye, tüm bu gelişmeleri, küresel ölçekteki enerji krizi, gıda sevk zincirinde yaşanan problemlere rağmen çok şükür, bir huzur ve güven adası, büyüyen bir ülke; ilk sekiz aylık döneme bakıldığı zaman bütçe fazlası veren bir ülke; dünyadaki en az borçluluk oranına sahip bir ülke hem hane halkı borçluluğu hem devlet borçluluğu açısından; aynı şekilde, dış ödemeler dengesinde son zamanlardaki enerji ithalatının maliyetlerindeki yükseklik nedeniyle bir açıklık olsa da ihracatta rekorlar kıran bir ülke."

Aksu, MHP olarak toplumun birçok kesimine ilişkin problemlerin çözümüne katkı sunacağına inandıkları teklifi desteklediklerini kaydetti.  AK Parti Manisa Milletvekili Uğur Aydemir, teklifin hazırlanmasında emeği geçen bütün milletvekillerine teşekkür etti.  Aydemir, teklifin "saraydan geldiği" eleştirilerine karşılık, "Bunların bir defa 'sarayın' değil, milletimizin talepleri olduğunu ifade etmek istiyorum." diye konuştu.

Türkiye'nin bugün gündeminde "Kışı nasıl geçireceğiz, doğal gazda ne olacak, kömürde ne olacak?” gibi soruların olmadığını anlatan Aydemir, Türkiye'yi daha üst lige çıkarmak için AK Parti ailesi olarak milletle çalıştıklarını ifade etti. Aydemir, teklife dair bilgi verdiği konuşmasında, "Çıkardığımız her bir madde, çıkardığımız her bir kanun milletimizin lehine olan maddedir, milletimizin lehine olan kanundur." dedi. 

Komisyonda, teklifin geneli üzerindeki görüşmelerin tamamlanmasının ardından 25 madde görüşüldü. Kabul edilen bu maddelere göre, yenilenebilir enerjide vergi muafiyeti 25 kW'den 50 kW'ye çıkarılıyor. 

Elektrik Piyasası Kanunu uyarınca lisanssız yürütülebilecek faaliyetler kapsamında yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı elektrik enerjisi üretimi amacıyla, sahibi oldukları veya kiraladıkları konutların çatı ve/veya cephelerinde kurdukları kurulu gücü azami 50 kW'a kadar (50 kW dahil) olan (kat maliklerince ana gayrimenkulün ortak elektrik enerjisi ihtiyacının karşılanması amacıyla kurulan dahil) yalnızca bir üretim tesisinden üretilen elektrik enerjisinin ihtiyaç fazlasını, son kaynak tedarik şirketine satanlar gelir vergisinden muaf olacak.

Gelir vergisinden istisnalar kapsamında, işverenlerce, iş yerinde veya müştemilatında yemek verilmeyen durumlarda çalışılan günlere ait bir günlük yemek bedelinin 51 Türk Lirası'nı aşmayan kısmı, istisna kapsamında olacak. Ödemenin bu tutarı aşması halinde aşan kısım ile bu amaçla sağlanan diğer menfaatler, ücret olarak vergilendirilecek.

Yurt dışında yapılan inşaat, onarım, montaj işleri ile teknik hizmetlerde çalışan hizmet erbabına, fiilen yurt dışındaki çalışmaları karşılığı işverenin yurt dışı kazançlarından karşılanarak yapılan ücret ödemeleri gelir vergisinden istisna tutulacak.

Bireysel katılım yatırımcısı tam mükellef gerçek kişiler, iktisap ettikleri tam mükellef anonim şirketlere ait iştirak hisselerini, en az 2 yıl elde tutmaları şartıyla Vergi Usul Kanunu'nun değerlemeye ait hükümlerine göre hesapladıkları hisselerin tutarlarının yüzde 75'ini yıllık beyannamelerine konu kazanç ve iratlarından hisselerin iktisap edildiği dönemde indirebileceklerine yönelik düzenleme, 31 Aralık 2027'ye uzatılacak.

Yıllık indirim tutarı ise 1 milyon liradan 2,5 milyon liraya yükseltilecek. Bu hüküm, 1 Ocak 2023 tarihinden itibaren elde edilen gelir veya kazançlara uygulanmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girecek. Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurt Hizmetleri Kanunu'nda yapılan değişiklikle, öğrenim kredisi alanlar, borçlarını, aldıkları miktar kadar ödeme yapacak. Öğrenim kurumundan mezun olan ya da herhangi bir nedenle öğretim kurumuyla ilişiği kesilenler, 2 yıl sonra başlamak üzere, kredi aldığı kadar sürede ve aylık dönemler halinde borcunu ödeyecek.

Borçlu borcunu erteleme talebinde bulunduğunda, borçlunun çalışmadığının SGK'den teyit edilmesi halinde, ilk yıl herhangi bir ilave olmadan, sonraki yıllarda ise her yıl için verilen miktara yüzde 10 eklenerek kredi borcu hesaplanacak. Ancak ilgili yılda TÜFE'nin yüzde 10'dan az olması halinde bu oran uygulanacak. Erteleme işlemi en fazla üç defa yapılabilecek.

Ödemenin askerlik dönemine denk gelmesi halinde, borçlunun talebi üzerine herhangi bir ilave yapılmaksızın askerlik döneminin sonuna kadar kredi borcu ertelenecek. Maddi veya hukuki nedenlerle takibinde yarar bulunmayan ve yılları bütçe kanunlarında gösterilen miktarları aşmayan kredi borçları terkin edilecek. Katkı kredisi borcu ödemelerinde de bu esaslar uygulanacak.

Süresinde ödenmeyen taksitlere, vadesinden itibaren gecikme zammı hesaplanacak. Taksitlerin, son taksitin vade tarihine kadar ödenmemesi veya eksik ödenmesi halinde, ödenmeyen taksit tutarları takip edilmek üzere ilgili vergi dairesine bildirilecek. Taksitler için zaman aşımı süresinin belirlenmesinde, son taksitin vade tarihi esas alınacak. Vergi dairelerince bu alacaklarla ilgili olarak yapılan tahsilatlar, takip eden ayın sonuna kadar Gençlik ve Spor Bakanlığına aktarılacak.

Öğrenimi sırasında veya öğrenimden sonra ölenlerin veya yüzde 90 ve üzeri engel sahibi oldukları tam teşekküllü bir hastanenin sağlık kurulu tarafından tespit edilenlerin kalan borçları terkin edilecek.

Kredi alan veya kredi borcunun ödeme zamanı henüz başlamamış kişilere, öğrenim ve katkı kredisi olarak verilen tutarlara endeks hesaplanmayacak. Kredi geri ödemesi süren veya borçları vergi dairesine takip için bildirilmiş olan kişilere, öğrenim ve katkı kredisi olarak verilen tutarlara ilave edilmiş endeks tutarları terkin edilecek.

Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce tahsil edilen tutarlar iade edilmeyecek ve vergi dairesine takip için bildirildiği halde henüz tahsil edilmemiş kredi taksitleri içerisindeki endeks tutarları terkin edildikten sonra bakiye taksitler vadesinde ödenmediği takdirde takip edilmeye devam olunacak.

65 Yaşını Doldurmuş Muhtaç, Güçsüz ve Kimsesiz Türk Vatandaşlarına Aylık Bağlanması Hakkında Kanun'da yapılan değişiklikle, gerçeğe uygun olmayan sağlık kurulu raporu kullanımı nedeniyle yapılan ödemeler hariç, bu kanun kapsamındaki kişilere bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihe kadar yersiz ödenen ve geri alınması gereken aylıklar ile bunlardan doğan ceza ve faizler silinecek.

İlgililer hakkında herhangi adli, idari ve icrai takibat yapılmayacak. Yersiz ödemeler kapsamında maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce idare tarafından yapılan tahsilatlar, ilgililerine iade edilmeyecek.

Yükseköğretim Kanunu'nda yapılan düzenlemeyle, tıp fakültelerinin 5. yılını tamamlayıp 6. yılına geçen öğrencileri ile diş hekimliği fakültelerinin 4. yılını tamamlayıp 5. yılına geçen öğrencilerine intörn eğitimi döneminde öğretim üyesi rehberliğinde yaptıkları uygulama çalışmaları karşılığında ilgili kurumların bütçesinden 12 ayı geçmemek üzere; devlet üniversitelerinde ödemenin yapıldığı tarihteki net asgari ücret tutarında, vakıf üniversitelerinde ise 4 bin 702 gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak tutarda aylık ücret ödenecek. Bu ödemeden herhangi bir vergi kesilmeyecek.

Vakıf üniversitelerinde bu tutarın üzerinde ödeme yapmaya ve yapılacak ödemenin tutarını belirlemeye mütevelli heyeti yetkili olacak.

Turizmi Teşvik Kanunu'nda yapılan değişiklikle, Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından yapılan ücretsiz girişli günübirlik tesisler, münhasıran Bakanlık Döner Sermaye İşletmesi Merkez Müdürlüğü veya iştiraki şirketler tarafından işletilebilecek, üçüncü kişilere devredilemeyecek ve işlettirilemeyecek.

Sosyal Hizmetler Kanunu'na eklenen geçici maddeyle, gerçeğe uygun olmayan belge ve sağlık kurulu raporu kullanımı nedeniyle yapılan ödemeler hariç, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihe kadar bu kanun kapsamında fazla, yersiz ödenen ve geri alınması gereken evde bakım yardımı ödemeleri ile bunlardan doğan faizler terkin olunacak. Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce bu kapsamda tahsil edilmiş olan tutarlar bakımından ilgili kişiler lehine hiçbir şekilde alacak hakkı doğmayacak ve yapılmış olan tahsilatlar iade edilmeyecek.

Kabul edilen maddelere göre, İşsizlik Sigortası Kanunu'nda yapılan düzenlemeyle Kovid-19 sebebiyle işverenlerin yaptıkları zorlayıcı sebep gerekçeli kısa çalışma başvurularının alınması, değerlendirilmesi ve ödenmesine ilişkin işlemler ile nakdi ücret desteği işlemleri hakkında Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile İş ve İşçi Bulma Kurumu personeline herhangi bir sorumluluk yüklenemeyecek.

Bu kapsamda Kovid-19 sebebiyle ödenen kısa çalışma ödeneği ile nakdi ücret desteği ödemelerinde hatalı işlemlerden kaynaklanan fazla ve yersiz ödemeler ile nakdi ücret desteğinden yararlanan işçinin başvuruda bulunduğu işveren tarafından fiilen çalıştırıldığının tespiti halinde işverene uygulanan idari para cezalarından, bu maddenin yürürlük tarihi itibarıyla tahsil edilmemiş olanlar terkin edilecek. Tahsil edilenler iade veya mahsup edilemeyecek. Bu alacaklarla ilgili başlatılmış takip ve tahsil işlemlerine devam edilmeyecek, yargı mercilerine intikal etmiş olan dosyalarda kurum ve bakanlık aleyhine yargılama giderine hükmedilmeyecek.

Kısa çalışma uygulanan dönemde işveren tarafından işçi çıkarılmasına istinaden oluşan fazla ve yersiz ödemeler ile ceza soruşturmasına veya kovuşturmasına konu olmuş kısa çalışma ödeneği ile nakdi ücret desteği ödemeleri bu madde kapsamı dışında olacak. Ceza soruşturması veya kovuşturması sonucu kovuşturmaya yer olmadığına dair karar veya beraat kararı verilenler hakkında bu madde uyarınca terkin hükümleri uygulanacak.

Kovid-19 salgınıyla mücadele sürecinde üniversite sağlık hizmeti sunucuları tarafından verilecek sağlık hizmetlerinin seyrindeki süregelen belirsizlik nedeniyle 2022 yılı toplam tahakkuk tutarlarının, 2021 yılı verilerine göre belirlenen 2022 yılı götürü bedel sözleşme tutarlarına göre düşük olması bekleniyor.

Bu nedenle teklif, 2022 yılında götürü bedel üzerinden hizmet alım sözleşmesi yapılmış kamu üniversite sağlık hizmeti sunucularının Sosyal Güvenlik Kurumuna 31 Aralık 2022'ye kadar bu sözleşme kapsamında verdikleri tedavi hizmetlerine ilişkin toplam tahakkuk tutarının götürü bedel sözleşme tutarından düşük olması durumunda, aradaki farkın terkin edilmesini öngörüyor. Terkin edilen tutar, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı bütçesine bu amaçla tahsis edilecek ödenekten karşılanacak.

Türkiye Turizm Tanıtım ve Geliştirme Ajansının karar alma organı olan Yönetim Kurulu Başkanı, Tanıtma Genel Müdürlüğünden sorumlu Kültür ve Turizm Bakan Yardımcısı olacak. Kamu-özel sektör iş birliği ile yönetilen ve ağırlıklı olarak seçimle işbaşına gelen özel sektör temsilcilerinden oluşan Yönetim Kurulunun Bakanlık turizm işletmesi belgeli bileşik tesisler ve konaklama tesislerinin bulundukları bölgelerdeki sayıları dikkate alınarak Marmara, Akdeniz ve Ege bölgelerinin temsilci sayıları artırılıyor.  Turizm işletme belgeli yeme içme ve eğlence tesisleri ile deniz turizmi tesisleri de ülke çapında seçimle 3 yıl süreyle belirlenecek bir üyeyle temsil edilecek.

Turizm payı alınan işletmelerin turizm payı oranları azaltılıyor. Buna göre, turizm payı, bileşik tesisler ile konaklama tesislerinden, Bakanlıktan belgeli yeme-içme ve eğlence tesislerinden ve deniz turizmi tesislerinden binde 7,5 yerine binde 5; seyahat acenteleri ve hava yolu işletmelerinden on binde 7,5 yerine on binde 5 oranında alınacak. Bu düzenleme, 1 Ocak 2024 tarihinde yürürlüğe girecek.

Kültür ve Turizm Bakanlığından turizm işletme belgeli deniz turizmi araçlarından turizm payı alınmasına ilişkin düzenleme yürürlükten kaldırılıyor. Ancak bu araçlardan 31 Aralık 2022 tarihine kadar turizm payı alınacak. Düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihte Ajans Yönetim Kurulu üye seçimlerinin yapılmasına 30 günden az süre kalması halinde seçimler iki aya kadar ertelenecek. Seçime ilişkin usul ve esaslar, Kültür ve Turizm Bakanlığınca belirlenecek.

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu (BDDK), bir banka ya da banka grubu için faaliyet konuları bazında sınırlama veya kısıtlamalar getirmek suretiyle faaliyet izni vermeye yetkili olacak. Bankaların müşterilerine sundukları hizmetlerin güvenli ve kesintisiz bir şekilde sürdürülmesinde önemli yeri bulunan hizmet sağlayıcıların uymaları gereken usul ve esasları belirleme yetkisi Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kuruluna veriliyor. En az beş banka ya da finansal kuruluş tarafından kurulacak şirketlerin tabi olacağı usul ve esasları belirleme yetkisi de Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulunda olacak.

Mevduat bankaları, katılım fonu kabulü, finansal kiralama işlemleri; katılım bankaları, mevduat kabulü; kalkınma ve yatırım bankaları ise mevduat kabulü ve katılım fonu kabulü gibi faaliyetlerde bulunmaları ve Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu tarafından getirilen faaliyet sınırlamaları veya kısıtlamalarına uymamaları halinde, bir milyon Türk lirasından az olmamak ve menfaat sağlanmış olması halinde sağlanan menfaatin iki katından az olmamak üzere, söz konusu kısıtlama ve sınırlamalara aykırılık teşkil eden tutarın yüzde yüzüne kadar idari yaptırım uygulanacak.

İçme sularının Sağlık Bakanlığınca yapılan veya yaptırılan her türlü tetkik ve tahlil bedellerinden il özel idarelerince 30 Eylül 2022'ye kadar ödenmemiş olan alacak tutarları ferileriyle birlikte terkin edilecek. Bu alacakların tahsili için açılmış davalarda karar verilmesine yer olmadığına, icra takiplerinin ise iptaline karar verilecek. Karar verilmesine yer olmadığına veya takibin iptaline karar verilen hallerde yapılan masraflar taraflar üzerinde bırakılacak ve vekalet ücretine hükmolunmayacak.

Finansman şirketlerinin, kredilendirecekleri mal veya hizmetleri temin eden satıcılarla önceden yazılı şekilde yapmaları zorunlu olan sözleşmeleri, uzaktan iletişim araçlarının kullanılması suretiyle mesafeli olarak da yapılabilecek. BDDK, Finansal Kiralama, Faktoring, Finansman ve Tasarruf Finansman Şirketleri Kanunu'na tabi şirketlerce kuruluş izni için aranan veya şirket ortaklarınca kurucularda aranan şartların kaybedilmesi durumunda bunların faaliyet iznini kaldırabilecek ve tasfiyesine karar verebilecek. Teklifin görüşmelerine 17 Ekim Pazartesi günü devam edilecek.