Meclise kim başkanlık edecek!

Cumhurbaşkanlığı ve milletvekili seçimi 14 Mayıs yapıldı. Cumhurbaşkanlığı seçimi ikinci tura kalırken, milletvekili seçimi tamamlandı. Yüksek Seçim Kurulu’nun (YSK) kesin seçim sonuçlarını açıklamasıyla Meclis’in çalışma takvimi işlemeye başlayacak.

YSK’nın kesin sonuçları 19 Mayıs tarihinde açıklaması bekleniyor. Yasalara göre YSK’nın açıklamasının ardından 3 gün sonra yani haftaya TBMM, yemin töreni için toplanacak.

Meclis, milletvekillerinin mazbatalarını almalarının ardından, en yaşlı milletvekilinin başkanlığında toplanarak, yemin töreniyle 28.Dönem başlayacak. Ardından da Meclis Başkanı seçimi yapılacak. Bu sürece en yaşlı milletvekili yani MHP Lideri Devlet Bahçeli, geçici Meclis Başkanı olarak görev yapacak.

Bahçeli geçici Meclis Başkanı

Yeni seçilen 600 milletvekili arasında en yaşlı kişi 1 Ocak 1948 doğumlu MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli. İkinci en yaşlı üye ise Yeşil Sol Parti’den milletvekili seçilen 21 Eylül 1948 doğumlu Cengiz Çandar. Bu durumda Bahçeli geçici Meclis Başkanı, Çandar ise geçici Meclis Başkanvekili olarak görev yapacak. En genç altı milletvekili ise katip üye olarak çalışacak.

Ancak bu görev bir mecburiyet değil. Bahçeli’nin bu görevi üstlenmesi beklenmiyor. Bu nedenle de aynı yaşta olan Cengiz Çandar ile İlhan Kesici’den birinin geçici Meclis Başkanı, diğerinin ise başkanvekili olarak görev yapacak.

Barajı aşan partilerin ilanı

Milletvekili Seçimi Kanunu’nun 33. maddesi gereğince YSK, gerekli hesaplamaları yaptıktan sonra yüzde 7’lik barajı aşan siyasi partilerin ve ittifakların isimlerini il seçim kurullarına bildirip, ilan ediyor. YSK Başkanı Ahmet Yener dün (14 Mayıs), Cumhur İttifakı’nın ve ittifak içimdeki AKP, MHP ve Yeniden Refah Partisi’nin, Millet İttifakı’nın ve ittifak içindeki CHP ve İYİ Parti’nin, Emek ve Özgürlük İttifakı’nın ve ittifak içindeki Yeşil Sol Parti ve TİP’in ülke barajını aştığını ve milletvekili çıkarmaya hak kazandığını açıkladı.

Milletvekili seçilenlerin açıklanması

İl seçim kurulları bu açıklamayı esas alarak kendi illerinde milletvekilliğini kazananları belirleyip, hazırlanan tutanağı il seçim kuruluna astırırken, diğer yandan da YSK’ya bildirecek. Milletvekili seçilenlere il seçim kurulu tarafından, milletvekili seçildiklerine dair tutanak verilecek ve bu tutanakların iki örneği de YSK’ya gönderilecek. YSK, tutanaklardan birini TBMM Başkanlığı’na gönderecek.

TBMM’nin ilk toplantısı

TBMM İçtüzüğü gereğince, seçimden sonraki ilk toplantı “milletvekili genel seçimi kesin sonuçlarının Yüksek Seçim Kurulunca ilanını takip eden üçüncü gün saat 14.00’te” yapılacak. Bu birleşimde, önce milletvekilleri and içecek ve Anayasa’daki metni, kürsüden yüksek sesle okuyacaklar. Anayasa’nın 81. maddesindeki and metni şöyle:

Yemin metni

“Devletin varlığı ve bağımsızlığını vatanın ve milletin bölünmez bütünlüğünü, milletin kayıtsız ve şartsız egemenliğini koruyacağıma; hukukun üstünlüğüne, demokratik ve laik Cumhuriyete ve Atatürk ilke ve inkılaplarına bağlı kalacağıma; toplumun huzur ve refahı, milli dayanışma ve adalet anlayışı içinde herkesin insan haklarından ve temel hürriyetlerden yararlanması ülküsünden ve Anayasaya sadakattan ayrılmayacağıma; büyük Türk milleti önünde namusum ve şerefim üzerine and içerim.”

TBMM Başkanı’nın seçimi

TBMM İçtüzüğü gereğince Meclis’in ilk toplantısını izleyen beş gün içinde milletvekilleri adaylarını başkanlık divanına bildirecek. Siyasi parti grupları TBMM Başkanlığı için aday gösteremiyor.

TBMM aday gösterme süresinin ardından yeni başkanını seçmek üzere toplanacak. Seçimler gizli oyla yapılacak ve ilk iki oylamada başkan seçilmek için üye tam sayısının (600) üçte ikisinin (400) oyu aranacak. İki turda 400 oy sağlanamazsa üçüncü tur oylama yapılacak ve bu turda salt çoğunluğun (301) oyu seçilmek için yeterli olacak. Bu turda da başkan seçilemezse dördüncü ve son tura, üçüncü turda en çok oyu alan iki aday katılacak ve en çok oyu alan Meclis Başkanı seçilmiş olacak.

Her ne kadar siyasi parti grupları aday gösteremese de Cumhur İttifakı milletvekilleri arasından aday gösterilen milletvekili, ittifakın sandalye sayısı 300’ün üzerinde olduğu için üçüncü turda seçilmiş olacak.

Bu dört tur oylama aday gösterme süresinin bitiminden itibaren beş gün içinde tamamlanacak. İçtüzükte belirlenen süreler göz önüne alındığında, TBMM Başkanı seçimi, Meclis’in ilk toplantısını yapmasının ardından 10 gün içinde tamamlanmış olacak. Ardından ise 28.Dönemin yasama sürecinin başlangıcına kadar 3 Ekim 2023 tarihine kadar tatil edilecek.