Kılıç: “Kira artışı yüzde 30’la sınırlandırılmalı”

CHP Milletvekili Av. Kılıç, konut kiraları gibi iş yeri ve ofis kira artış oranının da belirli bir süre sabitlenmesi amacını taşıyan; Türk Borçlar Kanunu, Vakıflar Kanunu ve Sosyal Güvenlik Kurumuna İlişkin Bazı Düzenlemeler Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’ni TBMM Başkanlığına sundu.

Kılıç, yaptığı yazılı açıklamada, yapılan yasal düzenlemeyle 1 Temmuz 2023 tarihine kadar konut kira artışlarına yüzde 25 üst sınırı getirildiğini anımsattı.

Milli Eğitim Bakanlığının da yaptığı düzenlemeyle, okullardaki kantin ve benzeri yerlerin kira artış oranlarını 11 Eylül 2023'e kadar yüzde 25 ile sınırlandırdığını ifade eden Kılıç, bu düzenleme ile de yaklaşık 20 bin kantinci esnafının ekonomik olarak rahatlamasının amaçlandığını bildirdi.

Dükkan önüne toprak döken var

Kılıç, bazı zincir marketlerin de fiyatlarını bir ay süre ile artırmama kararı aldıklarını hatırlatarak, açıklamasına şöyle devam etti:

“Ancak gerçek ve tüzel kişiler ile Vakıflar Genel Müdürlüğü ve Sosyal Güvenlik Kurumu’nun sahibi oldukları iş yerleri ve ofislerin kiralarına yaptıkları yüzde 300’ü bulan zamlar, pandemi ve ardından AKP iktidarının yanlış politikaları sonucu girilen ekonomik girdap nedeniyle zaten zor günler geçiren esnafın belini iyice bükmektedir. Yüksek elektrik ve doğalgaz faturalarına girdi maliyetlerinin yüksek olması da eklendiğinde, esnaflar artık nefes alamaz duruma gelmiştir. İş yeri sahiplerinin yüksek kira artış talepleri, iş yeri sahibi ile kiracıyı karşı karşıya getirmekte, zaman zaman gerginliğe ve kavgalara varan sürtüşmelere neden olmaktadır. Kiracının yüksek kira artışını kabul etmemesi durumunda, sahibi olduğu mülkün önüne bir kamyon toprak döken mal sahiplerinin olduğuna ilişkin haberler zaman zaman basına yansımaktadır. Kiracı yüksek kira artışını kabul etmemesi durumunda, yıllardır işlettiği, yatırım ile tadilat ve dizayn değişiklikleri yaptığı, tabelalar astığı iş yerinden çıkmak durumunda kalmaktadır. Bir esnafın o kadar yatırım yaptığı, yıllardır işlettiği dükkanından ayrılıp başka bir yere gitmesi, o esnafı artık bir daha ticaret yapamaz hale getirmektedir.

Devlet, memur ve emekliye yüzde 30 zam verirken, TÜİK, ocak ayı işyeri kira artış oranını yüzde 72,31 olarak belirlemiştir.  Ancak pandemiye kadar sahibi olduğu iş yerlerine yüzde 10 seviyesinde kira artışı yapan, salgın döneminde bu oranı yüzde 25’e çıkaran SGK, İzmir’de esnafa kiraladığı işyerlerine yüzde 122,93 oranında zam yapmıştır.”

Kılıç, İstanbul Tahtakale’de bulunan Vakıf Han'daki dükkan kiralarına yapılan yüzde 300'lük zammın da esnafı isyan ettirdiğini belirtti.

Yüzde 300’ü bulan kira artışlarının İzmir’in kalbi Kemeraltı Çarşısı bünyesinde yer alan Kestanepazarı Camii, Başdurak Cami, Salepçioğlu Han, Konak Vakıflar Çarşısı, Kızlarağası Han gibi birçok yerde binlerce esnafın mağduriyetine yol açtığını vurgulayan Kılıç, “Çarşının emektarı olan 30-40 yıllık esnaf, mülkiyeti devlete ait işhanlarında istenen astronomik kira rakamları karşısında tahliye endişesi yaşamaktadır. Kira artış oranlarının böyle devam etmesi durumunda iflaslar peşi sıra gelecektir.” dedi.

Esnafı, endişeden kurtaralım

Aynı şekilde şahıslara ait iş yerleri ve ofislerin kiralarında da yüksek artışlar meydana geldiğini dile getiren Kılıç, açıklamasında şu hususları vurguladı:

“Artan maliyetler nedeniyle zor günler geçiren esnafın sıkıntısı, mülk sahiplerinin yüksek kira artış talepleriyle katlanmıştır. İzmir Alsancak'ta işletmelerin 20 bin TL’den 140 bin TL’ye kadar kira bedellerini ödemek zorunda bırakılmaları, o işletmelerin kepenk kapatması anlamına gelmektedir.

Kriz ortamında esnaf bu kiraları nasıl ödeyecek? Faturalar, diğer giderler ateş pahası olmuş, esnaf para kazanamıyor, bu kiralarla nasıl başa çıkacak? Esnaf, deyim yerindeyse kiraya çalışıyor. Esnaf daha pandemiden kalan borçlarının taksitlerini ödüyor. İşçiye, memura yüzde 30 zam ama esnafın kirasına yüzde 300 zam... Böyle giderse birçok iş yeri kapanacak. Ülkenin bütün zararını esnaf mı ödeyecek?

İş yeri ve ofis kira artış oranının belirli bir süre sabitlenmesi, esnafı ‘acaba mal sahibi ne zaman çık diyecek’ korku, endişe ve stresinden kurtaracak, ekonomik olarak rahatlatacaktır. Bu nedenle kira artış oranları 31 Aralık 2023 tarihine kadar en fazla yüzde 30 olacak şekilde sınırlandırılmalıdır. Devlet de gayrimenkul sermaye iradı (geliri) tahsil ettiği verginin bir kısmından feragat ederek destek sağlayabilir.”