Ümit KOZAN /ANKARA
İran'ın 9. Cumhurbaşkanı olarak seçilen Mesud Pezeşkiyan’ın Türk asıllı olması, Ankara’daki diplomatik çevreler ve parlamento koridorlarında “Türk-İran ilişkilerinde yeni süreçte neler yaşanır?” sorusunu gündemin merkezine taşıdı. Pezeşkiyan'ın bu kimliği, hem İran'da yaşayan Türkler hem de tüm Türk dünyasında büyük sevinç ve mutluluk yarattı. Seçimin ardından Azerbaycan, Türkmenistan, Kazakistan ve Kırgızistan gibi ülkelerin liderlerinden de kutlama mesajları geldi.
Mesud Pezeşkiyan'ın Cumhurbaşkanlığıyla birlikte, İran'da Türk kimliğinin ve kültürünün daha da ön plana çıkması bekleniyor. Bu durum, Türk-İran ilişkilerinde olumlu gelişmelere kapı aralayabilir.
Türk-İran İlişkilerinde Yeni Dönem
Ankara’da Ajans Haber için görüştüğüm diplomasi ve parlamentodaki bazı siyasi çevreler, Mesud Pezeşkiyan'ın Cumhurbaşkanlığı’nı, Türk-İran ilişkilerinde yeni bir dönemin habercisi olarak görüyor ve “Reformcu kimliği ve Türk kökenli olması, iki ülke arasındaki bağları daha da güçlendirebilir.” şeklinde yorumlanıyor.
Bu arada Pezeşkiyan’ın, İran'ın dış politikasında daha yapıcı ve iş birlikçi bir yaklaşım benimsemeyi hedeflediğini belirtmesi de dikkatleri çekti. Pezeşkiyan mesajında, "Türkiye ile olan ilişkilerimizi geliştirmek, her iki ülkenin de yararına olacaktır. Ekonomik, kültürel ve siyasi alanlarda daha yakın iş birlikleri kurmak istiyoruz." sözleri de TBMM’de milletvekilleri arasında bu aralar sıkça dile getiriliyor.
Türk Kimliğiyle Gurur Duyuyor
Seçim sürecinde ve sonrasında Pezeşkiyan, Türk kimliğiyle gurur duyduğunu belirten şu sözleriyle hem ülkesinde hem de Türk dünyasında dikkatleri çekti: "Köklerim ve kültürüm benim için her zaman bir gurur kaynağı oldu. Türk olmak, kültürel zenginliğimizi ve tarihimizin derinliğini yansıtıyor." Ayrıca Pezeşkiyan, çocuklarına Türkçe öğrettiğini ve bu dili korumanın önemini vurguladı. "Türkçeyi çocuklarıma öğretmek benim için bir görevdir. Dilimiz, kimliğimizin önemli bir parçasıdır ve gelecek nesillere aktarılmalıdır." dedi.
Türkiye'den Kutlama Mesajları
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Pezeşkiyan'ı zaferinden dolayı tebrik ederek, iki ülke arasındaki dostane ilişkilerin devam edeceğini vurgulamıştı. Erdoğan, mesajında, "Mesud Pezeşkiyan'ın Cumhurbaşkanlığı görevine seçilmesi, Türkiye-İran ilişkilerinde yeni bir dönemin kapısını aralıyor. Kendisini tebrik ediyor, başarılar diliyorum." dedi.
Ülkemizden bazı siyasi parti liderleri ve milletvekilleri de Pezeşkiyan'ı kutladı. CHP Genel Başkanı Özgür Özel, "Pezeşkiyan'ın seçilmesi, bölge barışı ve iş birliği için büyük bir adım," derken, MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli de "Pezeşkiyan'ın reformcu politikalarını destekliyoruz." ifadelerini kullandı.
TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş da bir kutlama mesajı yayımlayarak, "Mesud Pezeşkiyan'ın Cumhurbaşkanlığı görevine seçilmesi, İran ve Türkiye arasındaki dostluk ve iş birliğini daha da ileriye taşıyacaktır." dedi.
Milletvekillerinden de birçok kutlama mesajı geldi. AK Parti Milletvekili Ahmet Yılmaz, sosyal medya hesabından, "Pezeşkiyan'ın Cumhurbaşkanı seçilmesi, bölgedeki barış ve istikrar için umut verici." mesajını paylaştı. CHP Milletvekili Elif Kaya ise, "Pezeşkiyan'ın reformcu ve yapıcı politikaları, Türkiye-İran ilişkilerine yeni bir soluk getirecek." dedi. İYİ Parti Milletvekili Burak Demir de sosyal medya hesabında, "Pezeşkiyan'ın Türk kimliği ve reformcu yaklaşımları, bölgemiz için önemli bir dönüm noktası." şeklinde bir mesaj paylaştı. MHP Milletvekili Selim Arslan ise, "Pezeşkiyan'ın seçilmesi, Türk dünyası için büyük bir kazanım." ifadelerini kullandı.
Türk Dünyasından Kutlama Mesajları
Pezeşkiyan’a Türk dünyasından da kutlama mesajları yağmaya devam ediyor. Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Pezeşkiyan'ı tebrik ederek, "Mesud Pezeşkiyan'ın Cumhurbaşkanlığı görevine seçilmesi, Azerbaycan ve İran arasındaki ilişkileri daha da güçlendirecektir." dedi. Türkmenistan Devlet Başkanı Serdar Berdimuhammedov, "Pezeşkiyan'ın seçilmesi, Türk dünyasının birliğini ve dayanışmasını pekiştirecek bir adımdır." ifadesini kullandı. Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev, "Pezeşkiyan'ın reformcu politikaları, bölge için yeni fırsatlar yaratacaktır." dedi. Kırgızistan Cumhurbaşkanı Sadır Caparov ise, "Pezeşkiyan'ın seçilmesi, Kırgızistan ve İran arasındaki dostane ilişkileri daha da ileriye taşıyacaktır." şeklinde bir mesaj yayımladı.
İran'da Türk Siyasetçiler
İran tarihinde, Türk kökenli birçok önemli siyasetçi yer aldı. Özellikle Azerbaycan kökenli siyasetçiler, ülkenin çeşitli kademelerinde görev aldı. Pezeşkiyan'dan önce, İran parlamentosunda Türk kökenli milletvekilleri ve bakanlar görev yapmıştı. Örneğin, eski İran Sağlık Bakanı Dr. Kamran Bağheri Lankarani, Türk kökenli önemli siyasetçilerden biriydi.
İran'da Türk Nüfusu
İran'da önemli bir Türk nüfusu yaşıyor. Tahminlere göre, yaklaşık 20-25 milyon Türk, ülkenin çeşitli bölgelerinde ikamet ediyor. Bu nüfus, İran'ın kültürel ve sosyal dokusunun önemli bir parçasını oluşturuyor.
Hamaney'in Türk Kökenleri
İran'ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney'in de Türk kökenli olduğu biliniyor. Hamaney'in ailesi, İran Azerbaycan'ından geliyor ve bu durum, İran'daki Türk nüfusunun politik ve sosyal anlamda güçlü bir temsil gücüne sahip olduğunu gösteriyor.