Hazine ve Maliye Bakanı Nebati, "Adana İş Dünyası Buluşması"nda konuştu

Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, "Türkiye ekonomisinin bir serbest piyasa ekonomisi olduğunu sorgulatmak için ısrarla çeşitli mecralarda olmadık spekülasyonlara girişiyorlar. Altını çiziyorum, Türkiye serbest piyasa koşulları altında istikrarlı ve dengeli bir şekilde büyümeye devam eden liberal bir ekonomidir." dedi.

Nebati, AK Parti İl Başkanlığını ziyaretinin ardından bir otelde düzenlenen "Adana İş Dünyası Buluşması"na katıldı.

Burada konuşan Nebati, Kurtuluş Savaşı'nda destansı bir mücadele veren kahramanlar diyarı Adana'nın bu yıl, düşman işgalinden kurtuluşunun 100. yılı olduğunu ve bu vesileyle kentte bulunmaktan memnuniyet duyduğunu söyledi.

Adana'da canla başla üretim yapan, istihdam oluşturan ve ülkenin ilerleyişine önemli katkılar veren iş insanlarına ve sanayicilere teşekkür eden Nebati, 2002'den bugüne ülkenin yakaladığı güçlü ve istikrarlı büyüme sonucunda birçok il gibi Adana'nın da mevcut potansiyelini geliştirerek atılım yapma fırsatı yakaladığını anlattı.

Bakan Nebati, 2004'te 11,8 milyar lira üretim yapan kentin 2020'de 99 milyar lirayı aşan üretim performansına ulaştığını ve Türkiye'nin toplam gayri safi yurt içi hasılası içindeki payının yüzde 2 seviyesine geldiğini belirtti.

Adana'nın, Mersin'le birlikte dahil olduğu bölgede istihdam sayısının 2021 itibarıyla yaklaşık 1,4 milyona ulaştığını dile getiren Nebati, şöyle devam etti:

"Adana, 2002'deki 842 milyon dolarlık ihracatını yaklaşık 3,5 kat arttırarak 2022 nisan ayında yıllık bazda 2,8 milyar dolara yükseltmiştir. Bu performansıyla Adana, 2021'de Türkiye genelinde en çok ihracat yapan 16'ncı ilimiz olmuştur. 2022 yılı ocak-nisan döneminde ilimiz yüzde 40,7'lik ihracat artışıyla yüzde 21,6 olan ülke geneli toplam ihracat artışımızın oldukça üzerinde kalmayı başarmıştır. Öte yandan, ihracat miktarını her geçen gün artırsa da Adana'nın gerçek potansiyelinin bunun çok üzerinde olduğuna inanıyorum."

Nebati, kentte devam eden projelere değinerek, Adana'nın tarımsal ürün çeşitliliğiyle de öne çıktığını aktardı.

Yapımı süren Çukurova Bölgesel Havalimanı'nın da bölgenin lojistik bir merkez olmasına büyük katkı sağlayacağına işaret eden Nebati, Adana'da esnaf ve çiftçilere sağladıkları desteklerle ilgili bilgi verdi.

- "G-20 ülkeleri arasında en hızlı büyüyen ekonomi olduk"

Türkiye'nin üretim, ihracat, yatırımlar ve istihdam bakımından son dönemde önemli başarılara imza attığının altını çizen Nebati, şöyle konuştu:

"2021 yılında salgın koşullarına rağmen yüzde 11 büyüyerek son 10 yılın en yüksek performansına ulaştık ve G-20 ülkeleri arasında en hızlı büyüyen ekonomi olduk. Ekonomimiz, 2022 yılının ilk çeyreğinde de yıllık bazda reel olarak yüzde 7,3 büyüyerek güçlü performansına devam etti. Bu dönemde iç talebin büyümeye katkısı 3,9 puan, net dış talebin katkısıysa 3,5 puan şeklinde gerçekleşti. Tam bir denge halinde gidiyoruz. Böylece, 2021 yılı ilk çeyreğinden itibaren elde ettiğimiz dengeli büyüme kompozisyonunu, 2022 yılının ilk çeyreğinde de devam ettirdik. Türkiye, pandemi sonrası dönemde küresel tedarik zincirinde yaşanan kırılmaları en iyi şekilde değerlendirerek önemli ihracat fırsatlarını da yakaladı."

Bakan Nebati, 2002'de Türkiye'nin dünya ihracatından aldığı payın yüzde 0,55 olduğunu, 2021'de ise yüzde 1 eşiğini aştığını ifade etti.

Bu rakamların son 20 yılda ülkenin dünya ortalamasının neredeyse 2 katı hızla yol aldığını gösterdiğini dile getiren Nebati, şöyle devam etti:

"İhracatımız 2021 yılı sonunda 225,3 milyar dolara, 2022 mayıs sonunda 242,6 milyar dolara ulaşarak tarihi rekorlar kırdı. Her ay yeni bir rekor. Son 21 ayın 19'unda sürekli rekor kırıyoruz. Böyle bir ülkeyiz. Dönem hangi dönem? Salgın dönemi. Bu hızımız da artarak devam ediyor. İhracatçılarımızın devam eden gayretleriyle 2022 yılında 250 milyar dolar ihracat hedefimize ulaşacağımıza yürekten inanıyorum. Sayın Cumhurbaşkanı'mızın liderliğiyle Cumhuriyetin 100. yılındaki hedefimiz de inşallah 300 milyar dolar olacak. Yeni rekorları hep beraber kırmaya devam edeceğiz."

- "Kamu maliyesindeki sağlam duruşumuzu kararlılıkla sürdüreceğiz"

Nebati, toplam istihdamın Nisan 2022 itibarıyla 30,4 milyon kişiye ulaştığını, salgının derinden hissedildiği 2020 yılı nisan ayına göre oluşturdukları ilave istihdamın 5 milyonu geçtiğini ifade etti.

Çarkların döndüğünü, ihracatın ve üretimin devam ettiğini, istihdamın da arttığını vurgulayan Nebati, şunları kaydetti:

"Salgın öncesi döneme göre OECD ülkeleri arasında istihdamını en çok arttıran ülke Türkiye oldu. Tüm veriler, Türkiye’nin üretimde, ihracatta ve en önemlisi istihdamda atılımlar yaptığını açıkça gösteriyor. Küresel ekonomideki zorlukların önemli ölçüde arttığı bu dönemde elde ettiğimiz başarılarda kuşkusuz Sayın Cumhurbaşkanı'mızın liderliğinde uyguladığımız makro politika seti etkili oldu. Ayrıca kamu maliyesi ve bankacılık sektörümüzdeki güçlü görünümle ülkemizin düşük borçluluk seviyeleri bu tabloyu daha da umut verici hale getiriyor. Ocak-mayıs 2022 döneminde bütçe 124,6 milyar lira fazla vermiş durumda, mali disiplin devam ediyor. Önümüzdeki süreçte de kamu maliyesindeki sağlam duruşumuzu kararlılıkla sürdüreceğiz, sürdürüyoruz. Rakamlar ortada, kamu maliyesinde de üretimde de ihracatta da istihdamda da ortada."

Küresel ölçekte yaşanan büyük çalkantılara rağmen ekonomideki tüm bu başarı ve kazanımlar ortadayken, bir kısım çevrelerin ülke özelinde karamsar senaryolar üretmekte ısrar ettiğine dikkati çeken Nebati, "Satın alma gücü paritesine göre 18'inci sıradan 2021 yılı itibarıyla 11. sıraya yükselen bir Türkiye. Konjonktürel birkaç veriyi kullanarak gölgede bırakılmaya çalışılan da yine Türkiye. Türkiye ekonomisinin bir serbest piyasa ekonomisi olduğunu sorgulatmak için ısrarla çeşitli mecralarda olmadık spekülasyonlara girişiyorlar. Altını çiziyorum, Türkiye serbest piyasa koşulları altında istikrarlı ve dengeli bir şekilde büyümeye devam eden liberal bir ekonomidir." ifadelerini kullandı.

Nebati, AK Parti İl Başkanlığını ziyaretinin ardından bir otelde düzenlenen "Adana İş Dünyası Buluşması"na katıldı.

Burada konuşan Nebati, tüm dünyanın Rusya-Ukrayna savaşı ve kuraklık nedeniyle artan gıda ve enerji fiyatları, arz-talep uyumsuzlukları, tedarik zincirlerindeki bozulmalarla artan navlun maliyetleri sebebiyle yüksek enflasyon sorunu yaşadığını belirtti.

2022 yılında brent petrolün ortalama varil fiyatının yüzde 50'nin üzerinde artışla 120 dolar seviyelerine kadar yükseldiğini anımsatan Nebati, doğal gaz fiyatlarınınsa 2020 yılından bu yana yaklaşık 10 kat arttığını ifade etti.

Nebati, girdi maliyetlerindeki olağan dışı artışların fiyatlamaları da etkilediğini ve hayat pahalılığına sebep olduğunu aktararak, konuşmasını şöyle sürdürdü:

"Fiyatlardaki yükselişte arz yönlü ve maliyet artışı kaynaklı faktörlerin belirleyici olması fiyatlardaki bu bozulmanın geçici nitelikte olduğunu da işaret ediyor. Büyük ölçüde dışsal faktörlerden ve beklentilerdeki kötüleşmeden kaynaklanan fiyat artışlarının, vatandaşlarımıza asgari düzeyde yansıması için azami gayret gösteriyor ve gerekli adımları hız kesmeden atmaya devam ediyoruz. Hane halkının tüketim sepetinde önemli yer tutan gıda, temizlik ve hijyen malzemeleri gibi belirli ürünlerde ve meskenlerde kullanılan elektrikte KDV indirimini gerçekleştirdik. Ayrıca kamunun önemli bir oyuncu olduğu sektörlerde yönetilen ve yönlendirilen fiyatlar vasıtasıyla enflasyonist baskıları azaltıcı tedbirler aldık. Elektrik ve doğal gaz gibi stratejik alanlarda yüksek oranlı sübvansiyonlarla vatandaşlarımızı, KOBİ ve sanayicilerimizi destekledik, desteklemeye devam ediyoruz."

Yakın zamanda da kira artışlarını yüzde 25'le sınırladıklarını hatırlatan Bakan Nebati, "Enflasyonla mücadeleyi desteklemek üzere devlet olarak 2022 yılında 241,3 milyar lirayı aşan bir vergi gelirinden vazgeçiyoruz. Önümüzdeki dönemde de Gıda Komitesi ve Fiyat İstikrarı Komitelerimizde aldığımız kararlarla arz güvenliğini ve istikrarını güçlendirmeye ve enflasyonla mücadeleye kararlılıkla devam edeceğiz." açıklamasında bulundu.

- Dar gelirli vatandaşlara pozitif ayrımcılık

Nebati, kredilerin tüketimden ziyade üretime kanalize edilmesini sağlamak üzere tüketici kredilerindeki makroihtiyati tedbirleri sıkılaştırdıklarını vurgulayarak, şunları aktardı:

"Bu kapsamda, tüketici kredilerine ilişkin genel vade sınırını, 50-100 bin lira arasında olan krediler için 24 ay, 100 bin lira üzerindeki krediler için 12 ayla sınırlandırdık. Ayrıca, tüketici kredilerinden alınan BSMV oranını yüzde 5'ten yüzde 10'a çıkardık. Bu adımlar atılırken dar gelirli vatandaşlarımızın kredi ihtiyaçlarını gözeterek, 50 bin liraya kadar olan tüketici kredilerinde bir vade sınırlaması getirmedik. Önümüzdeki dönemde de dar gelirli vatandaşlarımıza yönelik pozitif ayrımcılık anlayışımızı mali disiplinden vazgeçmeden yolumuza ve mücadelemize devam edeceğiz."

Kur Korumalı Mevduat (KKM) uygulaması sayesinde döviz tevdiat hesaplarının toplam mevduat içindeki payını 10 puandan fazla azaltıp, mevduat vadelerinin de iki katına çıkmasını sağladıklarını hatırlatan Nebati, şunları kaydetti:

"KKM uygulaması liralaşma stratejimiz doğrultusunda önemli bir katkı sağlıyor. Bununla beraber, kamuoyundaki bazı spekülatif tartışmaların aksine bütçeye oluşturduğu maliyet de sınırlı kalmıştır. KKM'nin bütçe üzerinde oluşması muhtemel maliyetini vade sonundaki kur ve sisteme dahil olan mevduatın büyüklüğü belirliyor. Zaman içinde toplanan mevduatın, bütçeye maliyetini hesaplarken uygulamanın ilk kez başladığı tarihteki kur seviyesi baz alınarak yapılması, doğru bir hesaplama yöntemi değildir, spekülatif ve manipülatif amaç taşımaktadır. Ayrıca, KKM uygulamasının bütçeye olası maliyeti Bakanlığımız tarafından farklı senaryolar dahilinde yakinen takip edilmektedir. KKM'yi son dönemde yeni finansal araçlarla da destekliyoruz."

Nebati, tasarruflarını Türk lirasında değerlendirmek isteyen vatandaşlara alternatifler sunmak ve yollarını kolaylaştırmak amacıyla geliştirilen Gelire Endeksli Senet (GES) uygulaması hakkında da bilgi verdi.

- "3 farklı KGF paketini yürürlüğe koyduk"

Tüketici kredilerinde makroihtiyati politikalarla sıkılaşmaya gidilmiş olsa da selektif kredi politikasıyla Türkiye için yatırım, üretim ve ihracat yapan firmalara destek olmaya devam edeceklerini belirten Nebati, "Borsa İstanbul bünyesinde kurulan Emtia Borsası ile emtia yatırımı yapmak için yurt dışına gitmek zorunda kalan yatırımcının, işlemlerini yurt içinde yapabilmesini sağlıyoruz." dedi.

Bakan Nureddin Nebati, sözlerine şöyle devam etti:

"Kredi Garanti Fonu (KGF) aracılığıyla 2022 yılı başında toplam 60 milyar lira kefalet limitiyle 3 farklı KGF paketini yürürlüğe koyduk. Çoğu kullanıldı. Yeni atacağımız adımlarla ihracatçılarımızı, üreticilerimizi selektif kredi politikamızla desteklemeye devam edeceğiz. Yakın zamanda selektif kredi politikamıza yeni bir enstrüman daha ekleyerek ihracatçılara ve turizm sektöründe faaliyet gösteren girişimcilere uygun faizli ve uzun vadeli lira cinsinden kredi imkanı sunuyoruz. Bu kapsamda toplam büyüklüğü 150 milyar liraya ulaşan, 2 yıla kadar geri ödemesiz olmak üzere 3 ila 10 yıl arası vadelerde krediler veriyoruz. Kredinin maliyeti yıllık yüzde 9'lara kadar inebiliyor. Gelinen aşamada, bu kredi için başvurular Kalkınma ve Yatırım Bankası tarafından alınıyor. Ayrıca, Türk Eximbank, dış ticaret faaliyetlerine katkıda bulunacak yatırım projelerinin ve katma değeri yüksek firmaların ihracata yönelik finansman ihtiyaçlarını karşılamaya devam ediyor."

- "Adımlarımız, reel piyasayı rahatlatıcı yönde"

Piyasadan gelen her türlü talebi hızlı şekilde değerlendirdiklerini ve etki analizlerini yaptıklarını anlatan Nebati, şunları ifade etti:

"Adımlarımız, reel piyasayı rahatlatıcı, çarkların dönmesini sağlayıcı, ihracatı artırmayı hedefleyen yönde, istihdama büyük katkı sağlayan her türlü kolaylığın sağlanması yönünde. Zaten Türkiye Ekonomi Modeli'nin temel kıstasları da bunlar. Elbette ki sancılı bir dönem yaşıyoruz ama Türkiye Ekonomi Modeli'nin çarkları döndürdüğü, üretimi devam ettirdiği, ihracatı artırdığı, istihdama olanaklar sağladığını göz ardı etmek, başta üreticilerimiz, ihracatçılarımız, imalatçılarımız olmak üzere Türkiye'ye yapılan en büyük haksızlıktır."

Karamsarlık fısıldayan, çeşitli mecralarda "bittik-battık" senaryoları yazmaktan usanmayanlara kulak verilmemesini isteyen Nebati, onların önceki krizlerde de benzer nakaratları söylediğini belirtti.

Nebati, 2023 vizyon hedeflerini anımsatarak, şunları kaydetti:

"2023'ü aşacağız, kapıları aralayacağız. 21. yüzyılın Türkiye'nin yüzyılı olduğunun damgasını vura vura, sorunların üstesinden gele gele, karamsarları elimizin tersiyle ite ite fakat her türlü faydadan onların da yararlanmasını sağlayacak şekilde bu milletle beraber yürümeye devam edeceğiz. Biz başaracağız çünkü başardık. Hep beraber yolumuz açık olacak."

Bakan Nebati, basına kapalı devam eden toplantıda iş insanlarının sorularını yanıtladı.