Sağlıklı Diş Etlerinin Görünümü Nasıldır?

Sağlıklı, doğal ve estetik bir diş eti portakal kabuğu görüntüsünde, açık pembe renkte olmalıdır. Dişleri kök başlangıçlarında saran ve konturlarını takip eden muntazam bir diş eti sınırına sahiptir. Sağlıklı diş etlerinde kırmızılık, şişkinlik ya da enfeksiyon yoktur. Fırçalama sırasında ya da diş ipi kullanırken diş etlerinde kanama olmaz.

Diş Kanaması Nedir ve Neden Olur?

Diş kanaması diye tarif edilen aslında diş eti kanamalarıdır. Yaygın bir şikayet olduğu için pek çoğumuz üzerinde durmayız ama aslında diş eti kanamaları önemsenmesi gereken bir durumdur. Tedavi edilmeyen diş eti hastalıkları, diş kaybına ve diğer sağlık sorunlarına yol açabilir. Her şeyden önce diş eti kanaması ile karşılaştığınızda ortada bir sorun olduğunu bilmelisiniz.

Sağlıklı dişlerin, diş fırçalamak ya da sert bir meyve ısırmak gibi bahanelerle kanamaması gerekir.

Ağız temizliğine dikkat etmemek, vitamin eksikliği veya sigara tiryakiliği gibi pek çok nedenden ötürü diş etlerinizde bir sorun meydana gelmiş olabilir. Diş eti hastalıkları sinsi bir şekilde ilerleyebilir ve dişlerinizi kaybetme aşamasına geldiğinizde, artık bu durumun geri dönüşü olmaz. Bu nedenle düzenli olarak diş doktoruna gitmek ve diş eti kanamalarını ihmal etmemek önemlidir.

Diş Eti Hastalıkları Neden Olur?

Yaş

Yapılan araştırmalar, yaşlı kişilerin diş eti hastalıklarından daha çok muzdarip olduğunu gösterir. ‘Yaşlılıkla birlikte mutlaka diş eti hastalıkları görülür’ düşüncesi yanlıştır. Ağız bakımına ve beslenmeye dikkat ederek hastalıkların önüne geçilebilir. İlerleyen yaşın bir dezavantajı tükürük salgısının azalmasıyla ağız içindeki bakterilerin çoğalmasının kolaylaşmasıdır. Diğer bir ağız hastalığı etkeni de, yaşla birlikte çeşitli hastalıklar veya ilaç kullanımı ya da iştahsızlık gibi nedenlerden dolayı vücuda gerekli besin maddelerinin yeterince alınmamasıdır. Bu etkenler yaşlılıkta diş eti hastalıklarına zemin hazırlar.

Vitamin Eksikliği

C, K, B-12, niyasin ve folik asit eksiklikleri diş eti kanamalarının nedeni olabilir. Ancak genel olarak vitamin eksikliğinin diş eti kanaması dışında başka belirtileri de görülür. C vitamini eksikliği saç, diş dökülmelerine, eklem ağrısına ve diş eti kanamasının yanı sıra diş etlerinin şişmesine neden olur. B-12 eksikilği diş eti kanamasıyla kendini gösterebilir ama aynı zamanda halsizlik, ishal, nefes tıkanıklığı ya da konsantrasyon bozukluğu gibi belirtileri de vardır. Folik asit eksikliğinde diş eti kanamasıyla beraber saç ağarması, ağız ve mide ülseri, dilde şişme görülür. K vitamini eksikliğinde diş eti kanamasının yanı sıra burun kanamalarına da rastalanabilir. Diş eti kanamasının yanı sıra şikayetçi olduğunuz diğer belirtileri de göz önünde bulundurarak doktorunuz size gereken takviyeyi belirleyecektir.

 Aşağıdaki besinleri günlük beslenme düzeniniz içinde dahil ederek hem sağlıklı kalabilir hem de diş eti kanamalarınızı önleyebilirsiniz:

C vitamini açısından zengin gıdalar:

Narenciye ve taze sıkılmış meyve suları
Brokoli
Çilek
Domates
Patates
Biber

K vitamini açısından zengin gıdalar:

Tere
Süs lahanası
Ispanak
Pazı
Marul
Hardal otu
Soya fasulyesi
Kanola yağı
Zeytinyağı

Sigara / Tütün Kullanımı

Sigaranın kanserden kalp hastalıklarına dek uzanan pek çok ciddi hastalığın nedenlerinden biri olduğu biliniyor. Diş eti hastalıklarında da sigara içenler, risk grubunun en ön sıralarında yer alırlar. Sigaranın içindeki sayısız ve zararlı kimyasal maddeler dokulara, damarlara hasar verir. Sigaranın diş taşı ve Bakterilerin çoğalmasına da neden olduğu bilinmektedir. Sorunlara yol açan sigara, iş tedaviye gelince de pek çok zorluk çıkarır. Yaraların iyileşmesi, dokuların yenilenmesi güçleşir. Yurt dışında pek çok diş doktoru, sigarayı bırakmayı reddeden hastaları geri çevirir. Çünkü bu durum tedavisinin başarı oranını düşürecektir.

Genetik Faktörler

Bazı insanlar genetik olarak diş eti hastalıklarına daha yatkındırlar. Ağız ve diş sağlığına özen göstermelerine rağmen diş eti kanaması, iltihaplanması ve hatta diş kayıplarıyla sonuçlanabilecek sorunlar yaşayabilirler. Bu kişilerin ailelerine bakıldığında, aile üyelerinden bazılarında aynı rahatsızlığın olduğunu görmek şaşırtıcı olmaz. Düzenli olarak dişçiye gitmek bu nedenle de önemlidir. Diş eti rahatsızlığını erken bir aşamada yakalamak, tedaviyi mümkün kılacaktır.

Stres

Stres vücudun enfeksiyonlarla savaşmasını güçleştirdiğinden, yoğun stres altındaki kişilerin diş eti hastalılarına yakalanmaları ve diş kanamasında şikayetçi olmaları da mümkündür. Stresin bir başka etkisi de dişlerimizi sıkmamıza ve gıcırdatmamıza neden olmasıdır. Bir de üzerine stres altındaylen abur cubur yemeyi seven biriyseniz, dişleriniz stresin her türlü kötü etkisi altında kalacak demektir.

İlaçlar

Antidepresan ya da doğum kontrol hapları gibi çeşitli ilaçlar ağız sağlığını etkileyebilir. İlaç almaya başladıktan sonra diş kanaması veya diş eti rahatsızlıkları gibi yan etkiler gördüğünüz takdirde, doktorunuza başvurmanız önerilir.

Diş Gıcırdıtmak

Diş gıcırdatmak ya da dişlerinizi sıkmak, dişlere ve onları destekleyen dokulara yoğun bir baskı uygulamak demektir. Diş gıcırdatmak dokuların zarar görme sürecini hızlandırabilir.

Kötü Beslenme ve Obezite

Vücudun bağışıklık sistemi için ihtiyaç duyduğu yararlı besinlerden yoksun kalmak, vücudu zayıf düşürür, hastalıklara açık hale getirir. Bu durum kendini dişlerde de gösterir. Diş eti hastalıkları enfeksiyon şeklinde başladığından, kötü beslenme hastalığı kötüleştirir. Çok yemek, iyi beslenmek anlamına gelmez. Aksine bol tuzlu ve şekerli hazır gıdaların tüketimi ne kadar çoksa, diş sağlığı için o kadar zararlı olacaktır.

Hamilelik Dönemi

Hamilelik döneminde diş etleri şişmeye ve kanamaya daha yatkın olur. Bu dönemde görülen diş eti iltihaplanmaları hormonal değişiklikler nedeniyle meydana gelir. Hormonal değişiklikler sonucu diş etleri dokusuna kan akışı artar ve bu durum, diş etlerinin hassaslaşmasına neden olur. Hormonlar ayrıca hamilelik döneminde, diş etlerinde enfeksiyona yol açan bakterilere karşı vücudun tepkilerini de değiştirir. Böylece dişlerde plak birikmesi kolaylaşır ve diş etlerinde iltihaplanma riski artar. Diş eti iltihapları genellikle hamileliğin ikinci çeyreğinde daha ciddi bir hal alır.

Diğer Nedenler

Vücudun savunma sistemini zorlayan hastalıklar, diş etlerinin kötüleşmesine de neden olabilir. Diyabet, lösemi, romatizmal artrit veya kalp damar hastalıkları bu hastalıklara örnek verilebilir. Kan inceltici ilaçlar veya dişi sert fırçalama da diş kanamasının diğer nedenleri arasındadır.

Diş Eti Kanamalarını Tetikleyen Hastalıklar

Diş eti kanamasına neden olan hastalıklar arasında periodontal hastalıklar, diş eti ve dişleri destekleyen kemik dokuları da etkileyen iltihabi hastalıklar vardır. Yetişkinlerde diş kayıplarının %70’inden, diş eti ve çene kemiğini ilgilendiren hastalıklardan sorumludur. Periodontal hastalıklar, erken dönemde teşhis edildiklerinde tedaviye kolay ve başarılı bir şekilde cevap verir. Belli başlı diş eti hastalıkları şunlardır:

Gingivitis

Gingivitis, diş eti hastalığının başlangıcıdır. Diş etleri kanamalı, kırmızı ve hacim olarak büyümüştür. Gingivitis, çok fazla rahatsızlık vermeyebilir. Diş fırçalama sırasında kanayan diş etleri genelde hassaslaşmıştır. Tedavi edilmezse, hastalık Periodontitis’e ilerleyerek, diş eti ve dişi destekleyen kemikte hasar oluşturur.

Periodontitis

Diş eti hastalıklarının daha ilerlemiş safhasıdır. Dişleri destekleyen diğer dokularla birlikte, alveol kemiğinde de hasar oluşur. Diş ile diş eti arasında periodontal cep kendini gösterir. Bu cepte bakteriler hızla üremeye başlar. Çünkü, temizlenemeyen küçük bir alandır. Belirti olarak hastalığın ilerlemesiyle dişler sallanmaya başlar, hatta çekime kadar gidebilir. Diş etleri dişlerden kolaylıkla ayrılabilir ve  uzaklaşabilir. Dişler ve diş etleri arasında iltihabi akıntı, dişlerde sallanma görülebilir. Hatta hasta zamanla dişlerinin birbirinden  uzaklaştığını  fark eder. Çünkü, alveol kemiğinde hücresel düzeyde yıkım olduğundan  hareketlilik vardır. Sürekli kötü ağız kokusu mevcuttur.

Bununla beraber, periodontal hastalıklar bazen hiç bir bulgu vermeden de ileri safhalara ulaşabilir. Bu nedenle, düzenli aralıklarla diş hekimine gitmek ve muayene olmak son derece önemlidir. Çocuklarda da diş eti hastalıkları oluşur. Diş etlerindeki kanama, şişme ve kızarıklık görülebilir. Bu durum çoğu zaman fırçalamanın  yetersiz olmasından ya da çapraşık dişlerin temizlenememesinden kaynaklanır. Tedavi edilmeyen çürükler ve taşkın dolgularda bu bulgulara rastlanmaktadır.

Diyabet

Kanayan veya şişmiş diş etleri, tip 1 veya tip 2 diyabet için bir uyarı işareti olabilir. Diyabet hastalığınız varsa ağzınız mikroplarla savaşmada yetersiz kalabilir, bu nedenle diş eti hastalığı gibi enfeksiyonlara yakalanma olasılığınız daha yüksektir. Şeker hastalığında görülen yüksek kan şekeri seviyeleri, vücudun iyileşmesini zorlaştırır; bu da diş eti hastalıklarını daha da kötüleştirebilir.

Lösemi

Kanayan diş etleri, bir kanser türü olan löseminin belirtileri olabilir. Kan trombositleri vücudunuzda oluşan kanamaların durdurulmasına yardımcı olur. Löseminiz varsa trombosit sayınız düşüktür. Bu durum, diş etleri de dahil olmak üzere vücudunuzun çeşitli yerlerinde oluşan kanamaların durdurulmasını zorlaştırır.

Trombositopeni

Dişlerinizi fırçalarken diş etleriniz kanıyorsa ve kanama durmuyorsa bu durum trombositopeninin bir işareti olabilir. Bu rahatsızlığınız varsa, vücudunuzda kan pıhtısı oluşması için yeterli trombosit bulunmayabilir. Bu diş etleri de dahil olmak üzere vücudunuzun farklı yerlerinde çok fazla kanamanın oluşmasına neden olabilir.

Hemofili veya Von Willebrand Hastalığı

Küçük bir yerinizi kestiğinizde veya diş tedavileriniz sırasında yoğun diş eti kanaması yaşıyorsanız bu, hemofili veya von Willebrand hastalığı gibi bir bozukluğun işareti olabilir. Bu koşullar altında, kanınız düzgün bir şekilde pıhtılaşmaz ve diş etlerinizde kanamalar meydana gelebilir.