Beril Dedeoğlu, Kıbrıs’ta ‘Ortak Bildiri’ bilmecesini anlattı

Özlem UYGUN / AjansHaber

BİRLİK’LE İLİŞKİLERDE KIBRIS SORUNU

Türkiye’nin AB üyeliği konusunda, Kıbrıs sorununun hala bir engel olması, tarafları bu konuda çözüm arayışına zorlamaya devam ediyor. AB Dönem Başkanlığı’nda Türkiye ile müzakere başlıklarının açılmasına mani olan Kıbrıs, Başbakan’ın son Avrupa seyahatlerinde Birlik yetkilileri ile gerçekleştirilen görüşmelerde, ana gündem maddesi olmaya devam etmişti.

RUM TARAFI ‘ORTAK METİN’ Mİ DAYATIYOR?

2008’de Türk tarafının kabul ettiği Annan Planı ile çözüme ulaşılamayan Kıbrıs sorununda, son günlerde, yeni bir iddia ortaya atıldı. İddiaya göre Kıbrıs’ta çözüm müzakerelerinin başlaması için Rumların şart koştuğu ortak açıklama konusunda bir kriz yaşanıyor. ‘Rum tarafıyla ortak bildiri konusunda uzlaşıya varıldığı’ iddialarına KKTC Cumhurbaşkanlığı’ndan yalanlama gelirken, Cumhurbaşkanlığı Basın Bürosu’ndan yapılan yazılı açıklamada ise “Ortak Bildiri konusundaki süreç henüz devam etmektedir’ ifadesi kullanıldı.

“BİR UZLAŞIYA VARILMASI DURUMUNDA AÇIKLANACAKTIR”

Açıklamada ayrıca, “Kıbrıs Türk tarafı olarak 14 Aralık 2013 tarihinde Anavatan Türkiye Dışişleri Bakanı Sayın Ahmet Davutoğlu’nun ziyareti sırasında, koalisyon hükümetinin partileri ve ana muhalefet partisinin görüşleri de alınarak, ilgili tüm tarafların takdiriyle sunulan önerimize bağlıyız. Konuyla ilgili temaslarımızı bu pozisyonumuza uygun olarak devam ettirmekteyiz. Tarafımıza herhangi bir öneri sunulması halinde değerlendirilerek Kıbrıs Türk Halkı’nın hak ve çıkarları doğrultusunda gereken tavır belirlenecek, bir uzlaşıya varılması durumunda gecikmeksizin açıklanacaktır.” şeklinde ifadelerin yer alması, ortak bir bildiri metninin olabileceği ihtimalini gözden uzak tutmamak gerektiğini gösterir nitelikte değerlendirildi.

“MEVCUT DURUM KABUL EDİLEMEZ”

Her iki taraftan da tatminkâr bir açıklama gelmezken, iddialara göre: Kıbrıs’taki mevcut durumun kabul edilemez olduğu ve çözüm bulunması gereğinin altını çizen, üzerinde anlaşmazlık olan tüm maddeleri birbiriyle bağlantılı bir şekilde müzakere etmenin gerekliliğini ifade eden 7 maddelik bir taslak var.

AjansHaber olarak, tarafların henüz net bir açıklamada bulunmadığı bu taslakla ilgili Prof. Dr. Beril Dedeoğlu ile konuştuk.

“LONDRA MERKEZLİ BİR BASKI UYGULANDIĞI GÖRÜLÜYOR”

Prof. Dedeoğlu, Kıbrıs sorununda çözüm müzakereleri için “Anladığım kadarıyla sessiz sedasız geçmesi istenen bir süreç. İki tarafın da kamuoyu duymasın isteniyor. Fakat ortaya çıkan metinden anlaşılıyor ki, müzakereler uzun zamandan beri devam ediyor.” şeklinde konuştu.

Dedeoğlu’na göre “Rum tarafını ikna için Londra merkezli bir baskı uygulandığı görülüyor. Ama belli ki bu sorunun aşılması için bir mutabakat sağlanmış.”

“İKİ TOPLUMLU BİR YAPI”

Ne tür bir mutabakat olabileceğini sorduğumuz Beril Dedeoğlu, “2008’de Türk tarafınca onaylanmış olan Annan Planı üzerinden olacağını düşünüyorum. İki toplumlu bir yapı. Konfederal ya da yarı-dış bağımsız bir yapı. Fakat askeri konularda, güvenlik ve savunma konusunda Türk tarafının mutabakatının mutlak suretle arandığı bir yapı düşünülüyor olabilir.” şeklinde ifadelerle, mümkün gördüğü olasılıkları aktardı.

Kıbrıs’ın geleceğinde mümkün gibi görünen ‘yarı-dış bağımsız bir yapının’ uluslararası ilişkilerdeki tanımı ise şöyle: Uluslararası sisteme etkileri marjinal olan, ama bölgesel politikaları (özellikle küçük komşularını) etkileyebilen; büyük devletlerden gelen zorlamalara bir miktar dayanabilen, onlarla zaman zaman pazarlığa girişebilen ve hatta o günkü koşulları (konjonktürü) iyi değerlendirebilirse onların kimi davranışlarını bir noktaya kadar etkileyebilen devletler”