80 maddelik torba kanun teklifi TBMM’ye sunuldu

Bir süredir hazırlığı devam eden 80 maddelik Torba Kanun Teklifi, AK Parti Grubu tarafından TBMM Başkanlığı’na sunuldu. Deprem bölgesinde fahiş fiyat artışına, katlamalı ceza getiren kanun teklifinde, pek çok ekonomik konuda da düzenleme yapıyor.

TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda önümüzdeki haftadan itibaren görüşülecek teklifin, 2024 bütçesinden önce tamamlanarak TBMM Genel Kurulu’nda yasalaşması planlanıyor.

Düzenlemeye ilişkin bir basın toplantısı düzenleyen AK Parti Grup Başkanı Abdullah Güler, ayırca çalışan emeklillere 5.000 TL ikramiye verilmesine ilişkin Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın talimatıyla bir çalışma yapıldığını ifade etti. 

İşte Güler tarafından açıklanan geniş kapsamlı ekonomik düzenleme yapan torba kanun teklifindeki maddelerin içerikleri:

“MADDE 1- Türkiye limanları arasında kabotaj yapan gemilerin kaptanlarına ve yabancılara ait deniz taşıtlarının sahiplerine uygulanacak idari para cezasının üst sınır artırılmaktadır.

MADDE 2- Maddede yer alan ceza miktarları güncelliğini yitirdiği için yeni eşik tutarlar belirlenerek ticari gemilere kesilecek cezalar artırılmaktadır. İdari para cezasına yol açan durumlara ulusal ve uluslararası mevzuat gereği tabi olunan belgelere sahip olunmaması hali ilave edilmektedir.

MADDE 3- İzinsiz yolcu taşımaları ile taşıma haddinden fazla yolcu ve yük taşınmasının can güvenliği bakımından yarattığı tehlikenin daha yüksek olması nedeniyle cezaların artırımlı uygulanması ve idari yaptırımların caydırıcılığının artırılması amacıyla değişiklik yapılmaktadır. İhlalin tekrarı halinde kaptana uygulanacak cezanın da arttığı, ancak geminin kaptanının her ihlalde aynı kişi olmayabileceği dolayısıyla suçun şahsiliği ilkesi göz önünde bulundurularak kaptanın farklı olması halinde uygulanacak idari para cezasının artırımsız miktar üzerinden hesaplanacağı hususu düzenlenmiştir

MADDE 4- Menkul malların fiili hacizlerinde kullanılan haciz tutanaklarının elektronik ortamda düzenlenebilmesi imkanı sağlanmaktadır.

MADDE 5- Vergi borçlarına karşılık gayrimenkul alınmasına ilişkin maddenin uygulama süresi uzatılmaktadır.

MADDE 6- BSMV konut kredileri istisnası ilk konut hariç kaldırılmaktadır.

MADDE 7- GVK Mükerrer 20/B kapsamına sosyal ağ sağlayıcıları dışında internet ve benzeri elektronik ortamlar üzerinden verilen hizmetler de dahil edilmektedir ve bazı hizmetler (bireysel kurs, eğitim, veri işleme ve geliştirme, ürün tanıtımı gibi) madde kapsamına alınmaktadır.

MADDE 8- Döviz kazandırıcı düzenlemeler kapsamında, kanunî ve iş merkezi Türkiye’de bulunmayan anonim ve limited şirket niteliğindeki kurumların ödenmiş sermayesinin en az %50’sine sahip olunması ve elde edilen kar payının elde edildiği takvim yılına ilişkin yıllık gelir vergisi beyannamesinin verilmesi gereken tarihe kadar Türkiye’ye getirilmesi şartıyla gelir vergisi mükelleflerinin iştirak ettikleri yabancı kurumlardan elde ettikleri kar paylarının yarısı gelir vergisinden istisna edilmektedir.

MADDE 9- İhracat gelirlerinin binde 5’i olarak uygulanan götürü gider indirimi kaldırılmaktadır.

MADDE 10- Gelir ve Kurumlar Vergisi Kanunlarında yer alan, yurt dışına verilen mimarlık, mühendislik, yazılım gibi hizmetlerden elde edilen gelirlere sağlanan %50 kazanç istisnası Türkiye’ye getirilme şartına bağlı olarak %80’e çıkarılmaktadır.

MADDE 11- Yıllara sari inşaat işlerinde tevkifat oranının belirlenmesinde işin nev'ine göre ayırım yapılabilmesi için Cumhurbaşkanına yetki verilmektedir.

MADDE 12- Mevduat, katılım ve döviz tevdiat hesapları için uygulanabilecek tevkifat oranlarına ilişkin Cumhurbaşkanına yetki verilmektedir.

MADDE 13- Sporcuların tevkif suretiyle vergilendirilmesine ilişkin düzenlemenin süresi uzatılmaktadır.

MADDE 14- Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Kanunu kapsamında düzenlenmiş ürün senetlerinin elden çıkarılmasından doğan kazançlara sağlanan gelir ve kurumlar vergisi istisnasının süresi uzatılmaktadır.

MADDE 15- Maddeyle, Gelir İdaresi Başkanlığı sistemlerinde yer alan ve 213 sayılı Kanunun 5 inci maddesi kapsamında üçüncü kişilerle paylaşılabilecek bilgilerin genel yönetim kapsamındaki kamu idareleri dışındaki kamu kurum ve kuruluşları ve gerçek veya tüzel kişilerle paylaşılması karşılığında, genel bütçe geliri olmak üzere sorgu veya dönen kayıtlar karşılığında katılma payı alınması düzenlenmektedir.

MADDE 16- Yatırımlarda hızlandırılmış amortisman uygulamasının süresinin uzatılmaktadır.

MADDE 17- Banka ve finans kurumlarının 2024 ve 2025 yıllarında enflasyon düzeltmesinden kaynaklanan kar ve zararlarını dönem kazancının tespitinde dikkate alınmaması düzenlenmektedir.

MADDE 18- İl seçim kurulu üyelerinin belirlenme tarihinin Cumhurbaşkanı, Milletvekili Genel, mahalli ve halkoylaması seçim takvimi içerisine denk gelmesi durumunda seçimlerin sıhhatli ve idari yeknesaklık içerinde yürütülmesi amacıyla il seçim kurulunun oluşturulması seçimin yapıldığı yılı takip eden yılın ocak ayının sonuna ertelenmektedir.

MADDE 19- İlçe seçim kurulu üyelerinin belirlenme tarihinin Cumhurbaşkanı, Milletvekili Genel, mahalli ve halkoylaması seçim takvimi içerisine denk gelmesi durumunda seçimlerin sıhhatli ve idari yeknesaklık içerinde yürütülmesi amacıyla ilçe seçim kurulunun oluşturulması seçimin yapıldığı yılı takip eden yılın ocak ayının sonuna ertelenmektedir.

MADDE 20- TÜBİTAK personeline yapılacak ödemelere ilişkin düzenleme yapılmaktadır. (4 sayılı CBK 587/1 – AYM tarafından iptal edilen hüküm Kanunda yeniden düzenlenmektedir.)

MADDE 21- Cari yıl yatırım programında yer alan kamu yatırımlardaki uluslararası ihaleye çıkarılma şartına bağlı getirilmiş bulunan istisna Anayasa Mahkemesinin iptal kararı da dikkate alınarak kaldırılmaktadır.

MADDE 22- İhale kararına ilişkin sözleşmenin imzalanmasından sonra sözleşmeye ilişkin damga vergisinin iade edilmeyeceğine ilişkin hükmün Anayasa Mahkemesinin iptal kararının, mahkemeler tarafından yapılacak yorumlarla tüm sözleşmelere teşmil edilmesinin önüne geçilmesini teminen konuya açıklık getirilerek ihalenin iptal edilmesi halinde sözleşmeye ait damga vergisinin iade edileceği yönünde hüküm eklenmektedir.

MADDE 23- Nüfus idarelerinin re’sen yapmış oldukları düzeltme işlemleri neticesinde ticaret sicilinde yapılacak düzeltme işlemlerine istisna sağlanmaktadır.

MADDE 24- Nüfus idarelerinin re’sen yapmış oldukları düzeltme işlemleri neticesinde tapu sicilinde yapılacak düzeltme işlemlerine istisna sağlanmaktadır.

MADDE 25- Yola elverişlilik belgesinin adı liman çıkış belgesi olarak değiştirilmektedir.

MADDE 26- Cari yıl yatırım programında yer alan kamu yatırımlardaki uluslararası ihaleye çıkarılma şartına bağlı getirilmiş bulunan istisna Anayasa Mahkemesinin iptal kararı da dikkate alınarak kaldırılmaktadır.

MADDE 27- Madde ile Liman çıkış belgelerinden alınacak harçlara ilişkin tarife oluşturulmaktadır. Mevcut uygulamada ismi değiştirilen belgelerin yeni isimlerine yer verilmekte, Harçlar Kanunu kapsamında bulunmayıp denizcilik mevzuatında yer alan diğer sörvey belgeleri harç kapsamına alınmakta, ayrıca (a) ve (b) bentlerindeki harç tutarları yeniden belirlenmektedir. Seyir izin belgelerinden alınacak harçlara ilişkin tarife oluşturulmaktadır.

MADDE 28- Bağlama kütüğü harçlarının artırılarak yıllık alınmasına ilişkin düzenleme yapılmaktadır.

MADDE 29- Türk taşıyıcı tarafından usulüne uygun olarak yapılmış kiralama sözleşmeleriyle kiralanan yabancı tescilli hava araçlarının da Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığınca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde ülke içinde, iki nokta arasında havayolu ile ticari amaçla yolcu, posta ve yük taşımaları yapmalarına imkan sağlanmaktadır.

MADDE 30- Sorumlu sıfatıyla beyan edilen verginin ödenmesi şartıyla ödenen katma değer vergisinin indirim konusu yapılmasına ilişkin düzenleme yapılmaktadır.

MADDE 31- KDV İadelerinde iade hakkının kısmen veya tamamen kaldırılması veya yeniden koyulması hususunda Cumhurbaşkanına yetki verilmektedir.

MADDE 32- Vergi kesintisi yapmakla sorumlu tutulanların katma değer vergisi beyannamelerini verecekleri tarihe ilişkin düzenleme yapılmaktadır.

MADDE 33- Vergi kesintisi yapmakla sorumlu tutulanların beyan ettikleri katma değer vergisi tutarlarını ödeme tarihine ilişkin düzenleme yapılmaktadır.

MADDE 34- Yap-işlet-devret modeli çerçevesinde gerçekleştirilecek projeler, sağlık tesislerine ilişkin projeler, eğitim öğretim tesislerine ilişkin projeleri üstlenenler ile ihale edilmesi ile görevlendirilenlere yatırım döneminde proje kapsamında yapılan mal teslimleri ve hizmet ifalarına ilişkin istisnanın süresi uzatılmaktadır.

MADDE 35- Şehir içi raylı ulaşım sistemleri, metro, tramvay, teleferik, telesiyej ve füniküler ile bunların hatları, istasyonları, yolcu terminalleri ve durakları ve bu iş ve işlemlerle ilgili tesisler ile eklenti veya bütünleyici parçalarının Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı, belediyeler ve bunların bağlı kuruluşları arasında yapılacak devir ve teslimlerine ilişkin istisnanın süresi uzatılmaktadır.

MADDE 36-5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun geçici 41 inci maddesi kapsamında taşınmazların Sosyal Güvenlik Kurumuna devir ve teslimi ile bu taşınmazların Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından (müzayede mahallerinde yapılan satışlar dâhil) devir ve teslimine sağlanan istisnanın süresi uzatılmaktadır.

MADDE 37- Özelleştirme programına alınan kuruluşların özelleştirilmesine ilişkin ihalelerin elektronik ortamda yapılabilmesine olanak sağlanmaktadır.

MADDE 38- Uzun sürmesi muhtemel adli süreç esnasında yasa dışı üretim, satış ve sunum faaliyetlerinin devam ettirilme ihtimaline karşılık oluşacak kamu zararını önlemek amacı ile kaçakçılık fiillerden soruşturma ve/veya kovuşturma başlatılması durumunda, faaliyetlere ilişkin verilen belgelerin askıya alınacağı düzenlenmektedir.

MADDE 39- 4734 sayılı Kamu İhale Kanununa ek 12. madde eklenerek DMO’nun idareler adına gerçekleştireceği taşıt alımı, taşıt kiralama, akaryakıt alımı ile ilaç, tıbbi malzeme ve tıbbi cihaz alımlarında uygulanacak temel ilkeler ve bu alımlarda uygulanacak ihale usulleri belirlenerek, diğer usul ve esasların ise yönetmelikle düzenlenmesi sağlanmaktadır.

MADDE 40- Yapım işlerine ek fiyat farkı ve süre uzatımı verilmesine ilişkin düzenleme yapılmaktadır.

MADDE 41- Mahalli idarelerin kira sertifikası ihraçlarının Hazine ve Bakanlığının iznine tabi olması düzenlenmektedir.

MADDE 42- TCDD nin Hazine garantili kredilerinden Hazine ve Maliye Bakanlığınca yapılan üstlenimlerden ve ikrazen kullandırılan kredilerinden doğan vadesi geçmiş anapara, faiz, masraf ve gecikme zammından oluşan Hazine alacaklarından kaynaklanan borçlarının, Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları İşletmesi Genel Müdürlüğünün ödenmemiş sermayesine mahsubu sağlanmaktadır.

MADDE 43- Motorlu araç ticareti yapanlar arasında yapılan sözleşmelerin noterde düzenlenmesinin sağlanmaktadır.

MADDE 44- Yurt içinden serbest bölgelere yapılacak teslimlerde ihracat istisnasının uygulanmayacağının kanunda açıklığa kavuşturulmaktadır.

MADDE 45- Cep telefonlarındaki asgari maktu vergi tutarının YDO ile güncellenmesi düzenlenmektedir. Ayrıca uygulamanın süresinin uzatılmaktadır.

MADDE 46- Karayolu Taşıma Kanununa tabi yabancı plakalı taşıtların cezayı ödemeden yurt dışına çıkışının önlenmesi amacıyla düzenleme yapılmaktadır.

MADDE 47- Muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı belge düzenleme kullanma suçları ile ödeme kaydedici cihaza gerçekleştirilen eylemler sebebiyle haklarında kesinleşmiş mahkûmiyet bulunanlara, lisans verilmemesi önlenmektedir.

MADDE 48- Muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı belge düzenleme veya bu belgeleri kullanma suçları ile ödeme kaydedici cihaza yönelik gerçekleştirilen fiiller ile ilgili soruşturma ve/veya kovuşturmanın bulunması durumunda geçici olarak durdurulmaktadır.

MADDE 49- Anayasa Mahkemesi kararı doğrultusunda Gelir İdaresinin bilgi ve veri toplama, risk analizi yapma yetkisine ilişkin hüküm Teşkilat Kanununa taşınmaktadır. Gelir İdaresi Başkanlığı sistemlerinde meydana gelebilecek arızalar nedeniyle vergi yükümlülükleri ile ilgili sürelerin uzatılmasına ilişkin yetki düzenlemesi yapılmaktadır. GİB dışındaki kamu kurumlarının kamu alacağı niteliğindeki alacaklarının tebligatlarını yapma yetkisi düzenlenmektedir.

MADDE 50- Anayasa Mahkemesi kararı doğrultusunda Devlet gelir uzmanlarının müdür olarak atanabilmelerine ilişkin hüküm kanunla düzenlenmektedir. Gelir İdaresi Başkanlığında belli bir süre veya proje ile sınırlı olmadan da tam ya da kısmi zamanlı olarak sözleşmeli bilişim personeli istihdam edilebilmesi için 29 uncu maddede değişiklik yapılmaktadır.

MADDE 51- İşletmelerin borçlarını yeniden yapılandırabilmelerine imkân sağlayan 5411 sayılı Kanunun geçici 32 inci maddesi hükümlerinin Kanunun yayımından itibaren iki yıl daha uygulanması sağlanmaktadır.

MADDE 52- SGK prim borçlarına karşılık gayrimenkul alınmasına ilişkin maddenin uygulama süresi uzatılmaktadır.

MADDE 53- Kamu üniversite sağlık hizmeti sunucularının Kuruma 31/12/2023 tarihine kadar bu sözleşme kapsamında verdikleri tedavi hizmetlerine ilişkin toplam tahakkuk tutarının götürü bedel sözleşme tutarından düşük olması durumunda, aradaki farkın terkin edilmesi düzenlenmektedir.

MADDE 54- 1/1/2014 öncesine ait olup ödenmemiş genel sağlık sigortası primleri ile gecikme cezası ve gecikme zammı gibi fer’i alacaklarının tamamının tahsilinden vazgeçilmektedir.

MADDE 55- Katılım Finans Kefalet Anonim Şirketine kurumlar vergisi muafiyeti sağlanmaktadır.

MADDE 56- Döviz kazandırıcı düzenlemeler kapsamında, gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin iştirak ettikleri yabancı kurumlardan elde ettikleri kar paylarının yarısı, dövizin ülkeye getirilmesi şartıyla istisna edilmektedir.

MADDE 57- Kurumlar Vergisi Kanununda yer alan, yurt dışına verilen mimarlık, mühendislik, yazılım gibi hizmetlerden elde edilen gelirlere sağlanan %50 kazanç istisnası Türkiye’ye getirilme şartına bağlı olarak %80’e çıkarılmaktadır. 

MADDE 58- Yıllara sari inşaat işlerinde tevkifat oranının belirlenmesinde işin nev'ine göre ayırım yapılabilmesi için Cumhurbaşkanının yetkisi genişletilmektedir.

MADDE 59-Yıllara sari inşaat işlerinde tevkifat oranının belirlenmesinde işin nev'ine göre ayırım yapılabilmesi için Cumhurbaşkanının yetkisi genişletilmektedir.

MADDE 60- Dış ticaret sermaye şirketleri ve sektörel dış ticaret sermaye şirketleri aracılığıyla yapılan ihracatlarda imalatçıya 5 puan indirim yapılması düzenlenmektedir.

MADDE 61-KKM hesaplarından elde edilen gelirlere sağlanan kurumlar vergisi istisnasının süresi 31.12.2023 tarihinde sona ermektedir. Sürenin 30/6/2024 tarihine kadar uzatılması ve bitiminde Cumhurbaşkanına uzatma yetkisi verilmektedir.

MADDE 62- Tüm şans oyunları için ikramiye dağıtım oranının üst sınırının %83’ten %93’e yükseltilmektedir.

MADDE 63-Yazılı keşide tarihinden önce çeklerin ödenmek için muhatap bankaya ibrazının geçersiz olmasına ilişkin geçici 3 üncü maddesinde yer alan süre 31/12/2025 tarihine kadar uzatılmaktadır.

MADDE 64- Koşullu erişim ve net satış ifadeleri tanımlanmaktadır.

MADDE 65- Erişim yöntemiyle yayın hizmeti sunan kuruluşların da yıllık net satış gelirleri üzerinden yüzde 1,5 oranında Üst Kurula ödeme yapmaları düzenlenmektedir.

MADDE 66- Medya hizmet sağlayıcılar ve internet platform işletmecilerinin net satışları üzerinden ödemeleri öngörülen payın Üst Kurul hesaplarına aktarılmasına ilişkin azami süre belirlenmektedir.

MADDE 67-6 şubat depremleri sebebiyle Genel afet bölgesi ilan edilen yerlerde 31/12/2025 tarihine kadar fahiş fiyat uygulamalarına katlı idari para cezası verilmesine ilişkin düzenleme yapılmaktadır.

MADDE 68-Ek 26. madde kapsamında istihdam edilen sözleşmeli personelin sigortalılık statüsü belirlenmektedir.

MADDE 69-Ek 27. madde kapsamında istihdam edilen sözleşmeli personelin sigortalılık statüsü belirlenmektedir.

MADDE 70-AYM tarafından iptal edilen Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinde yer alan huzur hakkına ilişkin genel düzenleme yapılmaktadır.

MADDE 71-Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri ile unvan itibarıyla ilk defa ihdas edilen devlet memurları kadrolarının mali ve sosyal hak ve yardımlar ile diğer özlük hakları bakımından denk sayılacağı kadrolar belirlenmektedir.

MADDE 72- Ek 35 inci maddenin dokuzuncu fıkrasının kapsamına giren yönetici kadro ve pozisyonlarında (genel müdür yardımcısı, daire başkanı il ve bölge müdürü vs.) bulunmaktayken görevleri sona erenlerin en az üç yıl görev yapmış olmaları halinde idari uzman ünvanlı kadrolara atanacağı düzenlenmektedir.

Ayrıca, ek 37 nci madde kapsamına giren kadro ve pozisyonlarda geçen sürelerin de ek 35 inci madde kapsamında yapılacak atamalarda dikkate alınacağına yönelik hüküm eklenmektedir.

MADDE 73- Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı dahil edilerek, anılan Başkanlıkta madde kapsamında yer alanların diğer kamu kurum ve kuruluşlarının tabi olduğu hükümlere tabi olması sağlanmaktadır. Bir başka düzenlemeyle, üst kurullarda başkan yardımcısı kadrolarında bulunanlardan görevden alınanların ek gösterge bakımından denk oldukları genel müdürlerle aynı hükümlere tabi olması amaçlanmaktadır.

MADDE 74- Maddenin uygulamasında ortaya çıkabilecek tereddütleri giderme konusunda Cumhurbaşkanlığına yetki verilmektedir

MADDE 75- Bu Kanunun 72 nci maddesi ile değiştirilen görevden almaya ilişkin hükümlerin yürürlük tarihinden önce görevde geçirilen 3 yıllık süre şartını sağlamış olanlar için önceki mevzuat hükümlerinin esas alınması sağlanmaktadır.

MADDE 76- Ek 26 ve ek 27 nci maddelerde yapılan düzenlemelere ilişkin geçiş düzenlemesi yapılmaktadır.

MADDE 77- Kanunla yapılan düzenlemelerin geçiş hükümleri düzenlenmektedir.

MADDE 78- 655 sayılı KHK kapsamında verilen idari para cezalarının artırılmaktadır. 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanun ile 6001 sayılı Karayolları Genel Müdürlüğünün Hizmetleri Hakkında Kanunda olduğu gibi yabancı plakalı araçlara 655 sayılı Kanun Hükmünde Kararname kapsamında kesilecek cezaların infazı da özel hükümlere bağlanmaktadır. Yabancı plakalı araçların kesilen cezaları ödemeden yurtdışına çıkması engellenmektedir.