Alp Er Tunga’nın mezarı bulundu mu?

Alp Er Tunga’nın mezarı bulundu mu?

Gazi Üniversitesi’nden Prof. Dr. Necati Demir, Alp Er Tunga’nın mezarını bulduğunu duyurdu. Demir, mezarın Özbekistan sınırları içinde bulunan tarihi şehir Buhara'da olduğunu iddia ediyor.

Prof. Dr. Necati Demir, Türk hakanı Alp Er Tunga'nın mezarının Özbekistan'ın Buhara şehrinde olduğunu öne sürerek "Eldeki kaynakların bazıları, mezarın aslında direkt nerede olduğunu söylüyor. Güvenlik açısından bunu söyleyemiyorum ama ben çok da sıkıntı çekmeden gidip mezarın yerini bulabildim" dedi.

Prof. Dr. Demir, Gazi Üniversitesi'nde Alp Er Tunga’nın mezarı ile ilgili açıklamalarda bulundu. Demir, Alp Er Tunga hakkında bugüne kadar dikkatli ve detaylı bir çalışma yapılmadığını ve Türk tarihinde çok önemli bir noktada olduğunu söyledi. Demir, konuyla ilgili yaklaşık 25 yıldır veri topladığını ve büyük bir arşivinin oluştuğunu belirterek, 3 ayrı Alp Er Tunga destanının 3 nüshasını bulduğunu ve üzerinde çalıştığını söyledi.

Dosyası Özbekistan Cumhurbaşkanı’nın önünde

Topladığı veriler ışığında Özbekistan'a alan araştırmasına gittiğini ifade eden Demir, "Buharalı bir yazarımız var. Narşahi adında bir yazar. 942'de bir kitap yazar. Buhara şehrini Alp Er Tunga'nın kurduğunu, Alp Er Tunga'nın bu kentten yaşayıp öldüğünü ve mezarının yine Buhara'da olduğundan bahseder. Kaynaklar da mezarının orada olduğundan bahseder. 

Eldeki kaynakların bazıları, mezarın aslında direkt nerede olduğunu söylüyor. Güvenlik açısından bunu söyleyemiyorum ama ben çok da sıkıntı çekmeden gidip mezarın yerini bulabildim. Bir kümbet bu. İskitler, Sakalar döneminde mezarlar kümbet şeklinde yapılıyordu. Kümbet şeklinde mezar, şehrin hemen kenarında yerini alıyor" dedi.

Herkesin kendisinden mezarın yerini açıklamasını beklediğini belirten Demir, "Mezarın yerini açıklamak güvenlik sebebiyle mümkün değil. Elimdeki verilerin tamamını Özbekistan devletine aktardım. Özbekistan Cumhurbaşkanı'nın önünde dosya. Daha önce erken açıkladığım mezarlarda güvenlik sorunları çıktı. Özbekistan devletinin vereceği talimatla ya da yönlendirmesiyle yerini açıklayacağız. Bununla birlikte hedefim, oraya çok büyük bir türbe veya müze mezar yaptırmak" ifadelerini kullandı.

ALP ER TUNGA KİMDİR, TÜRK TARİHİNDEKİ ÖNEMİ NEDİR?

Alp Er Tunga, veya Alp Er Tonğa (Altay Türkçesi: İlb Er Tonga), efsanevi bir Türk hakanıdır. Alp" (alp, yiğit, kahraman, bahadır), Er" (er, erkek, adam) ve tonğa" (babür/bebür) anlamındadır. Zaman zaman Saka Hanı olarak bahsedilir.

Tunga sözcüğü aslında leopar cinsinden yırtıcı bir hayvanın adıdır. Bir yiğitlik simgesi olarak alplere isim diye verilir. Uzun saçlı olmak Tunga’yı çağrıştırdığı için alpler saç uzatırlar. Ayrıca cengaverler yırtıcı hayvanların özellikle de aslan, kaplan, pars, tunga gibi hayvanların postlarını giyerler. Bu postlar savaşçılığın sembolüdür. Alpar Tunga Han, yanında iki tane tunga (leopar) ile resmedilir, sırtında da bir post vardır, postun dişleri başının üzerinden görünür. Tüm Türk Dünyasında olduğu kadar, İran ve Ortadoğu halklarının pek çoğu tarafından tanınır. Selçukluların 33 atasından biri olarak sayılır. Yeraltındaki 100 sütunlu demir sarayında yaşar. Alpar sıfatıyla anılır. İran mitolojisinde adı Afrasyab olarak geçer.

Yaşamıyla ilgili bilgiler efsanelere dayanan Alp Er Tunga'nın, Turancılarca Türklerin eski atalarının soyundan geldiği öne sürülür. Ayrıca, Divân-ı Lügati't-Türk'te ve Kutadgu Bilig'de, İran destanı Şehnâme'nin kahramanlarından Efrasiyab (Afrasyab)'la aynı kişi olduğu belirtilir. Şehname'ye göre İran - Turan savaşları sırasında Zaloğlu Rüstem ile giriştiği mücadele sırasında pusuya düşürülüp öldürülmüştür. Öldürülmesiyle ilgili Alp Er Tunga Sagusu, Divân-ı Lügati't-Türk'ün çeşitli yerlerinde örnek metin olarak verildiği söylenmektedir.

Orhun Yazıtlarında "Alp Er" ve "Tunga" isimleri

Alp Er ismi, Altay Dağlarından bulunan eski runik Türk yazıtlarında da bahsedilmiştir. Orhun Yazıtlarıında (i, kuzey. 7, ii, doğu. 31), Kül Tigin 714 yılında Oğuzlara karşı beşinci defa yaptığı seferi başarı ile kazanınca, hitabeye şöyle yazdırmıştır.

Divânu Lügati't-Türk'te Alp Er Tunga

Kaşgarlı Mahmud'un kızı olduğunu belirttikten sonra; "Çünkü Kaz'ın babası olan Tonğa Alp Er" Afrasyap demektir; Merv" şehrini yapan zattır" sözleriyle Efrasiyab ve Alp Er Tunga'nın aynı kişiler olduğunu bildirir.

Kutadgu Bilig'de Alp Er Tunga

Yusuf Has Hacib'in Karahanlı hükümdarı Tabgaç Buğra Han'a armağan olarak sunduğu Kutadgu Bilig adlı eserinde dünya hükümdarları içinde en adaletli olanların Türk hükümdarları olduğunu ve onların içinde adı meşhur olanın Taciklerin (İranlıların) Efrasiyab dedikleri Alp Er Tonga olduğunu belirtir.

Ayrıca Efrasiyab'dan şu sözlerle bahseder: "Kent: Şeher. Bu kelmeden alınaraq Qaşqar üçün "Ordu Kend" derlər. Hanın oturduğu şeher demekdir. Çünkü Afrasiyab, havası gözel olduğu üçün burada otururdu."