ABD ve Danimarka arasında kriz

ABD'nin, Danimarka ile yaptığı topraklarından ve karasularından geçen internet ve telekomünikasyon kablolarındaki bilgilere erişimini sağlayan 'kablo anlaşmasına' rağmen bu ülkeyi de izlediği belirlendi. İzlemelerin, Danimarka'nın F-16 tipi savaş uçağı yerine, yeni nesil savaş uçağı F-35 konusunda karar vereceği sürece denk gelmesi dikkati çekti.

Danimarka devlet televizyonu DR'nin haberine göre, Danimarka Askeri İstihbaratında (FE, Forsvarets Efterretningstjeneste) çalışan ve ismi açıklanmayan bir görevli, 2015 yılında ABD Ulusal Güvenlik Ajansının (NSA) Danimarka'daki bazı bakanlıkları ve şirketleri hedefleyerek bilgi topladığını tespit etti.

Görevli, NSA ile FE arasındaki anlaşmaya rağmen NSA’nın Danimarkalı devlet kurumlarını ve şirketlerini izlemesini üstlerine rapor etti.

Rapora göre, NSA'nın başlıca Danimarkalı hedefleri arasında Dışişleri Bakanlığı, Maliye Bakanlığı ve Terma şirketi yer aldı.

İzlemelerin, Danimarka’nın F-16 tipi savaş uçağı yerine, yeni nesil savaş uçağı konusunda karar vereceği sürece denk gelmesi dikkati çekti. Danimarka, 2016 yılında Lockheed Martin tarafından üretilen F-35 savaş uçaklarını satın almaya karar verdiğini duyurmuştu.

NSA'nın kablo anlaşmasından yararlanarak Almanya, Fransa, Hollanda, İsveç ve Norveç’i de izlediği anlaşılmıştı. İzlemelerde e-posta, kısa mesaj ve sohbet içerikleri, telefon aramaları ve konum bilgilerine ulaşabiliyor.

FE'nin ülkedeki istihbarat teşkilatlarını denetleme ve gözetleme yetkisine sahip İstihbarat Teşkilatlarını İnceleme Kuruluna eksik belge ve yanlış bilgiler verdiğinin belgelenmesi üzerine, Savunma Bakanı Trine Bramsen 21 Ağustos'ta Danimarka Askeri İstihbaratında 3 üst düzey yetkiliyi görevden uzaklaştırmıştı.

- Kablo anlaşması

Danimarka ile ABD arasında 1990’lı yılların sonlarına dayanan kablo anlaşmasına göre, Danimarka hükümeti, topraklarından ve karasularından geçen internet ve telekomünikasyon kablolarındaki bilgilere ABD'nin erişimine izin veriyor.

Danimarka'nın dünya genelindeki internet ve telekomünikasyon bağlantılarında önemli bir konumda olduğu, özellikle Rusya ile Çin'deki internet ve telekomünikasyon bilgilerinin de Danimarka'daki kablolar üzerinden geçmesi dolayısıyla ABD'nin Danimarka ile yaptığı bu anlaşma sayesinde bilgilere kolayca ulaşabildiği belirtiliyor.