ABD Senatosu'ndan Irak kararı: İki savaşın da anayasal zeminiydi!

ABD Senatosu, Başkanlık makamına tanınan "Irak'ta Askeri Güç Kullanımı için Yetki" isimli yetkiyi iptal etti. Bu yetkiye dayanarak 1991 yılında George H. Bush ve 2002 yılında oğlu George W. Bush Irak'ı işgal etmişti. Yetki son olarak Donald Trump tarafından, Irak'ta bulunan İranlı General Süleymani'nin öldürülmesi için kullanılmıştı.

ABD Senatosu, Irak'ın işgal edilmesine imkan tanıyan yetkiyi iptal eden yasa tasarısını kabul etti.

Senato'da, ABD Başkanı'na 1991 ve 2002'de Irak'a yönelik askeri güç kullanma imkanı veren "Irak'ta Askeri Güç Kullanımı için Yetki (AUMF)" isimli yetkinin resmi olarak iptal edilmesine yönelik yasa tasarısının geçmesiyle ilgili nihai oylama yapıldı.

Oylamada 66 milletvekili "evet", 30 milletvekili ise "hayır" oyu kullandı.

Tasarıya destek veren Senatörler, oylama öncesi yaptıkları konuşmalarda, Irak'ın işgalinin üzerinden geçen 20 yılda dünyanın değiştiğini belirterek, Irak'ın artık ABD'nin önemli ortaklarından olduğuna vurgu yaptı.

Senatörler, Irak'ın işgalinin 20. yılına denk gelecek şekilde yetkinin 20 Mart haftasında kaldırılmasını planlıyordu. Ancak bazı milletvekillerinin yetkinin kaldırılmasından ziyade içeriğinin değiştirilmesine yönelik teklifleri üzerine yapılan oylamalar nedeniyle nihai oylama bugün gerçekleştirilebildi.

Yetkinin yürürlükten kaldırılması için Temsilciler Meclisi ve Başkan Joe Biden'ın da onayından geçmesi gerekiyor.

Senato Dış İlişkiler Komitesi, son üç yılda iki kez yetkinin feshedilmesi için oy kullandı. Temsilciler Meclisi'nde 2021'de söz konusu tasarı oylanmış ancak Senato'da gündeme alınmamıştı.

AUMF yetkisini son olarak eski ABD Başkanı Donald Trump, 2020'de İranlı General Kasım Süleymani'nin öldürüldüğü operasyon için kullanılmıştı.

Irak'ın işgali

ABD Kongresi, 1991'de Körfez Savaşı'nda Irak lideri Saddam Hüseyin'in kuvvetlerinin Kuveyt'ten çıkarılması ve 2002'de ise Irak'ın işgali için Başkan'a askeri güç kullanma yetkisi vermişti.

ABD ve İngiltere öncülüğündeki koalisyon güçleri 20 Mart 2003'te "Saddam Hüseyin'in biyolojik silahlar ürettiği" iddiasıyla Irak'ı işgal etmişti. ABD ve ona destek veren İngiltere, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin (BMGK) kararını beklemeden Irak'a "istikrar ve demokrasi" getireceği iddia edilen "Irak'ı Özgürleştirme Operasyonu"nu başlatmıştı.